Teruggekeerde Afghanen worden mishandeld en bedreigd door Taliban, zegt VN-rapport
In dit artikel:
De Taliban mishandelen, arresteren en bedreigen Afghaanse burgers die zijn teruggekeerd uit Pakistan en Iran, zo blijkt uit een recent VN-rapport. Deze terugkeerders worden geconfronteerd met ernstige mensenrechtenschendingen zoals foltering, willekeurige arrestaties en intimidatie. Als gevolg vluchten velen of duiken onder uit angst voor wraak. Pakistan en Iran zetten jaarlijks miljoenen Afghanen uit vanwege hun vermeende illegale status. Hoewel Afghaanse autoriteiten amnestie beloofden aan teruggekeerden na de Taliban-machtsovername in 2021, waarschuwen mensenrechtenorganisaties dat velen, met name vrouwen, meisjes, journalisten, mensenrechtenactivisten en voormalige regeringsmedewerkers, nog steeds gevaar lopen.
Volker Türk, Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, onderstreept dat niemand mag worden teruggestuurd naar onveilige situaties. Sinds de Taliban weer aan de macht zijn, zijn vrouwenrechten sterk ingeperkt: meisjes mogen slechts tot groep 6 naar school, vrouwen zijn uitgesloten van veel beroepen en mogen zich niet zonder mannelijke begeleider in het openbaar bewegen. Eerder haalde het Verenigd Koninkrijk duizenden Afghanen over die gewerkt hadden met het Britse leger, omdat zij bedreigd werden door de Taliban.
Een voormalig regeringsfunctionaris beschreef aan de VN de gruwelijke martelingen die hij bij terugkeer onderging, waaronder waterboarding en een schijnexecutie. Ondanks deze meldingen ontkennen de Taliban en spreken zij juist van een warme ontvangst en adequate ondersteuning voor terugkeerders.
De situatie van Afghanen in de diaspora is eveneens zorgelijk. Miljoenen zijn op de vlucht, maar na de massale uitzettingen door buurlanden als Pakistan en Iran, zijn opvangmogelijkheden in het Westen beperkt. In de VS verloor recent een groot deel van de Afghanen hun tijdelijke verblijfsstatus, terwijl hervestigingsprogramma’s stil liggen en inreisbeperkingen gelden. Duitsland voert eveneens uitzettingen door, ondanks het ontbreken van diplomatieke banden met Afghanistan. In Nederland krijgt slechts één op de drie Afghaanse asielzoekers daadwerkelijk asiel, en hoewel weigeraars terugkeer worden bevolen, is daadwerkelijke gedwongen terugkeer vrijwel onmogelijk. De mensenrechtensituatie en onzekerheid rondom terugkeer maken het lot van Afghanen wereldwijd uiterst precair.