Terugblik op politieke campagnes: "Minder beloven en meer doen" [podcast]
In dit artikel:
Kay van de Linde, campagneadviseur met ervaring in New York en bij Nederlandse politici, stelt dat het verlies aan politiek vertrouwen vooral voortkomt uit veranderde informatie- en mediacondities: het internet maakte iedereen tot poortwachter en alerte kiezer, waardoor traditionele selectiemacht van kranten en omroepen verdween. Die overvloed aan informatie heeft woorden goedkoper gemaakt; politici verliezen geloofwaardigheid wanneer ze veel beloven en weinig waarmaken.
Zijn kernanalyse is simpel en scherp: reputatie wordt gemeten als het verschil tussen belofte en resultaat. Daarom pleit hij voor de praktische regel 'under promise, over deliver' — beloof alleen wat je echt kunt beïnvloeden, formuleer concrete, meetbare doelen, toon voortgang en leg publieke mislukking open uit. Mensen vergeven falen sneller dan bedrog, aldus Van de Linde.
Positionering draait volgens hem minder om interne overtuigingen dan om consistent gedrag en herkenbare symboliek. Een partij die anders handelt dan ze zegt te zijn, verliest vertrouwen. Als voorbeeld noemt hij D66, dat zich bewust presenteerde met nationale kleuren, een rustige leider en eenduidige taal: consistentie in uitstraling maakte de boodschap geloofwaardiger, niet het feit dat alles altijd goed ging.
Nederlandse campagnes zijn volgens Van de Linde te kort en vluchtig — vaak slechts drie weken — terwijl effectieve agenda-setting maanden voorbereiding vergt. Succesvolle campagnes focussen vroeg op één heldere probleemstelling en één oplossing en herhalen die consequent, zodat tegenreacties te laat komen om het frame te doorbreken. Hij verwijst naar de campagne van Pim Fortuyn en het vroeg gelanceerde frame “De puinhopen van paars” als illustratie van hoe vroegtijdige framing werkt.
Praktisch advies uit het interview: onderscheid welke beloften binnen eigen macht liggen en welke samenwerking vergen, wees terughoudend met ambitieus wensdenken, en verbreek nooit harde beloften om aan coalitiepolitiek te doen. Soms is oppositie waardevoller omdat die ruimte geeft om consistent te blijven.
Kortom: herstel van politiek vertrouwen vraagt minder retoriek en meer daadkracht — meten, leveren en transparant verantwoorden in plaats van nieuwe communicatiestrategieën.