Terug naar de tijd van stoomschepen: van bijna-verdrinkingsdood tot schepen kijken met opa
In dit artikel:
Een luchtfoto uit september 1964 roept in Rotterdam sterke herinneringen op en leidde deze week tot veel herkenning onder lezers. In de afbeelding liggen drie schepen van de Holland-Amerika Lijn: de ss Maasdam (bouwjaar 1952), de ss Statendam (1956) en de ss Groote Beer (1944). Die laatste wordt op de foto duidelijk in sleep richting de Wilhelminakade gebracht — vermoedelijk door slepers van Leen Smit — terwijl de Rijndam als bijna-identieke zusterschip vaak voor verwarring zorgt. Paul Weyling, Rob Smith en Frans van Gulick rieden de schepen als eersten goed; ook Harry Goossens herkende de Groote Beer omdat hij er in de jaren zestig op had gevaren.
De foto, gemaakt door de inmiddels overleden luchtfotograaf Bart Hofmeester, maakt deel uit van de collectie die nu toebehoort aan Roel Dijkstra en staat in het boek Rotterdam vanuit de wolken. De opname wekt niet alleen herkenning voor scheepsnamen, maar ook voor plekken en rituelen: kijkers herinneren zich het panorama vanaf de Willemskade en Westerkade, de hal aan de Wilhelminakade waar de HAL-dampers afmeerden en de spectaculaire hulp van sleepboten wanneer grote passagiersschepen arriveerden of vertrokken.
Naast identificaties delen lezers persoonlijke anekdotes. Rebecca Lockhortst vertelt hoe haar opa als havenmedewerker schepen als de Statendam en Maasdam bevoorradde en hoe zij als kind vanaf Katendrecht talloze vertrekshows zag. Een andere inzender, Ton, beschrijft een wereldreis van acht maanden in 1970 als een “varende universiteit” met bezoeken aan ongeveer dertig havens. Rob Smith vult technische details aan — hij onderscheidt Maasdam en Rijndam bijvoorbeeld aan de indeling van de kramen op het voorschip — en herinnert zich een dramatisch moment uit 1962: op 25 september gleed hij onder een aanlegsteiger weg en werd net op tijd uit het water gered door een dekman van het veer. Die man warmde de bibberende jongen op in de machinekamer; Robs vader bedankte hem later met een doos sigaren.
Het artikel verbindt historische feiten (scheepsjaren, herkenningskenmerken, de foto en haar maker) met levendige, persoonlijke herinneringen aan de haven van vroeger. Met bijdragen van lezers en medewerking van Hans Grootenhuijs ontstaat zo een samengesteld portret van een stad in beweging — waar schepen, mensen en verhalen nauw verweven zijn.