Terug bij af: alleen maar mannen in formatie - 'Ik kan er weinig aan doen dat ik man ben'

In dit artikel:

Bij de huidige kabinetsformatie zitten voor het eerst sinds 2012 opnieuw alleen mannen aan de formatietafel. D66-leider Rob Jetten en CDA-leider Henri Bontenbal zijn verantwoordelijk voor die samenstelling: zij kozen hun onderhandelingsdelegaties en daarin ontbreken vrouwelijke gezichten.

Volgens de partijen ging het bij de samenstelling vooral om vertrouwen, ervaring en dossierkennis; Jetten en Bontenbal zegden prioriteit te hebben gegeven aan wie zij het beste achtten voor de onderhandelingen. Die uitleg botst echter met het signaal dat een volledig mannelijke tafel afgeeft over genderdiversiteit binnen de partijen en in de politiek algemeen.

Binnen D66 en het CDA reageren vrouwen verschillend: enkele partijvrouwen laten hun teleurstelling blijken en noemen de samenstelling gemiste kans voor zichtbaarheid en rolemodelling, anderen benadrukken dat competentie en fit voor het team zwaarder wogen dan sekse. Kritiek richt zich ook op structurele oorzaken: als vrouwen minder vaak de ervaring of zichtbaarheid krijgen die leidt tot een plek aan de formatietafel, blijven ze vaker buiten belangrijke politieke machtsposten.

Politieke waarnemers wijzen op de symbolische impact van zo’n mannelijke samenstelling tijdens een hoogwaardig en publiek proces als formatie. Ze waarschuwen dat herhaling ervan potentiële gevolgen kan hebben voor vertrouwen van kiezers in de representativiteit van partijen en voor de doorstroom van vrouwelijke politici naar topfuncties. Geopperde oplossingen variëren van bewustere portefeuilleverdeling en mentorprogramma’s tot het explicieter betrekken van vrouwen bij onderhandelingen.

Kort samengevat: de keuze van Jetten en Bontenbal om uitsluitend mannen te laten onderhandelen roept discussie op over prioriteiten tussen puur inhoudelijke argumenten en de noodzaak van representatie; binnen D66 en CDA leeft zowel begrip voor pragmatische motieven als kritiek op het gemiste symbool van gelijkheid.