Taliban verbieden boeken van vrouwelijke auteurs op universiteiten
In dit artikel:
De Taliban hebben nieuwe regels ingevoerd die boeken van vrouwen uit het universitaire curriculum verwijderen en achttien vakken verbieden, waaronder vakken over mensenrechten en democratie. Zes van de verboden vakken behandelen expliciet vrouwengerelateerde thema’s — zoals gender & ontwikkeling, vrouwensociologie en de rol van vrouwen in communicatie — maar ook vakken als constitutioneel recht, goed bestuur, filosofie en seksuele intimidatie zijn geschrapt. In totaal werden 670 studieboeken verboden; 140 daarvan zijn door vrouwen geschreven, onder meer een boek over veiligheid in chemische laboratoria.
Voormalig onderminister van Justitie Zakia Adeli reageert niet verbaasd en ziet de maatregel als een voortzetting van het systematisch onderdrukken van vrouwen en hun ideeën sinds de machtsovername in 2021. De instelling van deze onderwijsbeperkingen valt samen met een landelijk verbod op glasvezelinternet dat deze week door de hoogste Taliban-leider werd opgelegd om “immoraliteit” te voorkomen. De glasvezelverbinding is inmiddels in minstens 10 van de 34 provincies afgesloten; mobiel internet blijft wel werken en lokale autoriteiten zoeken naar uitzonderingen voor “noodzakelijke doeleinden”. Eerder werden al pornowebsites en platforms als TikTok en Facebook geblokkeerd.
De combinatie van internetbeperkingen en onderwijsverboden treft vrouwen het hardst: veel vrouwen gebruikten online toegang om zichzelf te scholen en de Taliban verbieden hen vervolgonderwijs na de basisschool. Onder de verwijzing naar sharia-regels zijn vrouwen verder beperkt in bewegingsvrijheid (geen openbaar vervoer zonder mannelijke begeleider, niet alleen op straat, niet autorijden zonder man), in openbare spraak en werk — wat leidde tot het sluiten van vrijwel alle schoonheidssalons.
Lokale en internationale organisaties waarschuwen dat de maatregelen informatie en essentiële diensten ontoegankelijk maken en de persvrijheid bedreigen. Door de inperking van vrouwenrechten erkennen veel landen de Taliban niet, wat bijdraagt aan internationale isolatie en ernstige economische nood in Afghanistan. In juli vaardigde het Internationaal Strafhof arrestatiebevelen uit tegen twee Taliban-leiders wegens vervolging van meisjes en vrouwen; de maatregelen vormen volgens het hof een misdaad tegen de menselijkheid. Het geheel past in een patroon van toenemende beperkingen dat het dagelijks leven van Afghaanse vrouwen sterker heeft gemarginaliseerd sinds 2021.