NU+ | Syrië krabbelt op na vijftig jaar Al Assad: 'Geestelijke wederopbouw nodig'
In dit artikel:
Het jaar na de val van het regime van Bashar al-Assad leeft Syrië in verdeeld herstel: steden liggen deels in puin, maar op straat heerst voorzichtig optimisme. In Aleppo dwaalt Abdu door de beschadigde soek, waar sommige gedeelten zijn weggevaagd door bombardementen terwijl andere recent zijn gerestaureerd en weer bezoekers trekken. Zijn broer Najim vocht in de stad en zit nu bij de nieuwe veiligheidstroepen, maar veiligheid blijft fragiel: er zijn dit jaar vergeldingsacties geweest tegen mensen die met het oude regime of met minderheidsgroepen werden geassocieerd. Duizenden alawieten, Druzen, Koerden en christenen kwamen om; hun toekomst voelt onzeker aan in het veranderende machtsveld.
In Damascus functioneert café Mazbouta als symbool van degenen die een vrijer leven nastreven: muzikanten en kunstenaars verzamelen er, en het café draait nog steeds ondanks druk van conservatieve elementen. De Koerdische bezoeker Gulan (27) vat het sentiment samen met: "De situatie is niet beter geworden, maar ook niet slechter." Ze vreest tegelijkertijd een groeiende acceptatie van extremistische opvattingen en meer vijandigheid tegenover Koerden. Politiek is het toneel ook verschoven: jihadistische groepen lijken uit Damascus verdwenen naar het noorden (Idlib), internationale sancties worden langs lijnen versoepeld en de nieuwe president Ahmed Al Sharaa — die volgens het artikel eerder banden met extremistische groeperingen zou hebben gehad, maar daar afstand van nam — is zelfs in het Witte Huis ontvangen.
Economisch is het beeld nijpend. De Wereldbank schat de wederopbouwkosten op 216 miljard dollar; Safwat Raslan van het Syrian Development Fund stelt dat zijn fonds slechts een fractie bezit en dat ruim een miljoen mensen nog in tenten wonen. Bovendien remt de gebroken bankensector en het ontbreken van volledige opheffing van sancties internationale financiële heraansluiting, waardoor grootschalige wederopbouw nog niet echt van de grond komt. Wel zijn op straat en in wijken voorbereidende sloop- en egalisatiewerkzaamheden zichtbaar; volgens tolken staan investeringen uit landen als Qatar en Saoedi-Arabië op de planning.
De maatschappelijke breuklijnen blijken ook in huiselijke sfeer: in een antiekwinkeltje in Aleppo lopen meningsverschillen over het verleden zo hoog op dat een echtpaar bijna slaande ruzie krijgt — de vrouw opgelucht over het einde van de dienstplicht, de man nostalgisch over Assad. Bezoekers zoals Mahmoud, die jarenlang in Dubai woonde, wijzen erop dat naast materiële wederopbouw ook een «geestelijke» herstelopgave nodig is: het vertrouwen tussen bevolkingsgroepen en de sociale structuren moeten opnieuw worden opgebouwd voordat Syrië echt stabiliseert.