Strenge Nederlandse visumplicht voor Surinamers: 'Traumatische ervaring'
In dit artikel:
Suriname viert op 25 november 50 jaar onafhankelijkheid van Nederland, maar de band tussen beide landen blijft ongelijk in praktische zin: ruim 350.000 mensen met Surinaamse wortels wonen in Nederland, terwijl in Suriname zelf zo’n 640.000 mensen leven. Voor Surinamers blijven reizen naar Nederland echter lastig door de visumplicht: strengere eisen, hoge kosten en vaak willekeurige afwijzingen vormen een terugkerend probleem.
Gitarist Jason Eduwaiti (36) ondervond dat persoonlijk toen hij een officiële uitnodiging kreeg van het Nederlandse Fonds voor Podiumkunsten om mee te doen aan een optreden naar aanleiding van fluitist Ronald Snijders’ Boy Edgar-prijs. Ondanks zijn internationale ervaring en familie in Suriname werd zijn aanvraag afgewezen met het argument dat het risico bestond dat hij in Nederland zou blijven. Eduwaiti noemde de weigering traumatisch; hij verloor bovendien de betaalde vergoeding van €125 — een fors bedrag in Suriname — en voelde zich in Paramaribo langs een beoordelingslijn geleid die als vernederend werd ervaren. Snijders reageerde verontwaardigd en vond de afwijzing onterecht, juist gezien de officiële uitnodiging en Eduwaiti’s onberispelijke reputatie.
Het incident staat niet op zichzelf. Jaarlijks worden vele Surinaamse aanvragen geweigerd, waardoor mensen optredens, examens, sportwedstrijden, huwelijken of begrafenissen in Nederland missen. De Nederlandse regering wijst op het feit dat het gaat om Schengenregels die de Europese Unie heeft vastgesteld; alleen individuele landen kunnen bij de EU vrijstelling aanvragen en hierover onderhandelen met de Europese Commissie. Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Van Weel zegt dat Nederland Suriname wil ondersteunen in die onderhandelingen, maar benadrukt dat Suriname formeel zelfstandig moet optreden om vrijstelling te bewerkstelligen.
Voor artiesten en andere reizigers uit Suriname betekent de huidige situatie onzekerheid bij het plannen van samenwerkingen of bezoeken. De combinatie van emotionele gevoeligheid — gezien de gedeelde geschiedenis van drie eeuwen kolonialisme en de jubileumherdenking van 50 jaar zelfstandigheid — en praktische obstakels maakt de visumplicht een gevoelig en urgent onderwerp.