Stikstofactivist Vollenbroek: 'Pissig dat schuld bij ons wordt gelegd'
In dit artikel:
Johan Vollenbroek (76), oprichter van de stichting Mobilisation for the Environment (MOB), voert al jaren juridische strijd tegen het Nederlandse stikstofbeleid en behaalde meerdere grote rechtszaken. Hij zegt door te gaan omdat hij niet kan toezien hoe de biodiversiteit in Nederland sterk achteruitgaat — naar eigen zeggen is in honderd jaar zo’n 85 procent van de biodiversiteit verdwenen — en de politiek onvoldoende ingrijpt.
Vollenbroek verwerpt het beeld dat hij terug wil naar het Nederland van 1900; het gaat hem om het behoud van biodiversiteit en stabiele ecosystemen, niet om het terughalen van exact dezelfde soorten. Hij ziet een omslag ontstaan: grote werkgeversorganisaties als VNO-NCW en Bouwend Nederland roepen inmiddels op tot verlaging van de stikstofuitstoot, en Vollenbroek verwacht dat krimp van de veestapel onvermijdelijk wordt.
Zijn acties raken ook boerengezinnen, en daar heeft hij moeite mee. Toch legt hij de verantwoordelijkheid vooral bij het kabinet en bij de agrarische sector, die volgens hem jaren heeft gelobbyd voor maximale productie. MOB presenteert zichzelf als waakhond en “slechts de boodschapper” die aan de bel trekt. Vollenbroek erkent enige schuldgevoelens over de impact op individuele boeren, maar vindt juridische druk nodig omdat oplossingen uitblijven — hij noemt het geduld sinds 2019 op.
Het werk bracht ook persoonlijke risico’s: hij ontvangt bedreigingen, was betrokken bij een zaak waarbij iemand veroordeeld werd voor een dreigement met een kogel, en onderhoudt korte lijnen met de politie maar zegt niet bang te zijn. Strategisch zegt MOB bewust niet alle circa 3.000 PAS-melders tegelijk aan te pakken om massale ellende te voorkomen; in plaats daarvan richt de stichting zich op grotere bedrijven dichtbij Natura 2000-gebieden om politieke dwang te creëren. Volgens Vollenbroek gaven gesprekken met het ministerie soms weinig anders dan het advies: stap maar naar de rechter — iets dat zijn aanpak alleen maar versterkt.