Steken dealers vuurwerk af om te laten weten dat er nieuwe drugs zijn?
In dit artikel:
Tijdens een redactievergadering kwam opnieuw het gerucht ter sprake dat drugsdealers vuurwerk afsteken om klanten te laten weten dat er nieuwe voorraad is. De journalist besloot het na te trekken en belde onder meer de politie Noord-Nederland; de voorlichter meldde dat zo’n verhaal regelmatig opduikt, maar dat er geen bewijs voor bestaat.
Ook lokale overheden krijgen signalen: in Noardeast-Fryslân stelde de FNP er vragen over, maar de gemeente kon het niet bevestigen. Vergelijkbare meldingen doken sinds 2019 op in plaatsen als Holten, Vollenhove en Uithuizen; lokale politici en burgemeesters merken vaak dat zulke verhalen via sociale media worden opgeblazen, terwijl de politie ze niet kan onderbouwen.
De journalist sprak twee bekenden uit het circuit — iemand die zichzelf als ‘drugsdealer’ invult op papieren en een regelmatige gebruiker. Beiden hadden nog nooit gehoord van het gebruik van vuurwerk als verkoopsignaal. Volgens hen verlopen transacties vooral via mobiele apps zoals Telegram of Snapchat, via onderling contact en door afspraken op locaties zonder camera’s.
Peter Burger van Universiteit Leiden, die onderzoek doet naar nepnieuws en broodjeaapverhalen, plaatst het fenomeen in een bredere traditie van urban legends. Hij vindt het verhaal exemplarisch: het combineert een reële zorg (dat er in veel plaatsen wordt gedeald) met een plausibele verklaring voor spontane vuurwerksignalen buiten de jaarwisseling, waardoor het makkelijk in stand blijft. Burger vond internationale voorbeelden — een Australische variant uit 2004, meldingen in Engeland en veelvuldig in Italië — en brengt de populariteit deels in verband met populaire cultuur; in seizoen 4 van de Italiaanse serie Gomorra verschijnt een scène waarin vuurwerk wordt gebruikt om een nieuwe lading aan te kondigen.
Volgens Burger werkt het gerucht ook functioneel: het waarschuwt bezorgde burgers, geeft verspreiders de illusie van extra kennis en biedt een zekere sensatie. Bovendien is het moeilijk om zulke verhalen definitief te ontkrachten; dat maakt ze hardnekkig. Hij vergelijkt het met oudere mythen, zoals tekens die dieven op huizen zouden achterlaten, of recente paniek over zogenoemde ‘volkstellers’ aan de deur.
Kortom: hoewel het verhaal regelmatig circuleert in verschillende Nederlandse gemeenten en online, is er geen concreet bewijs gevonden dat dealers vuurwerk gebruiken als code voor nieuwe drugsleveringen. De verklaring dat het gaat om een broodjeaapverhaal dat zich via media en populaire cultuur verspreidt, lijkt vooralsnog het meest aannemelijk.