Stapel teruggestuurde noodfolders groeit: sterk wantrouwen tegen overheid

In dit artikel:

De overheid heeft recent 8,5 miljoen exemplaren van de folder “Bereid je voor op een noodsituatie” huis-aan-huis verspreid om Nederlanders te informeren over hoe zij zich kunnen voorbereiden op verstoringen zoals digitale aanvallen of uitval van vitale systemen. Een aanzienlijk aantal brochures komt echter retour, vaak met lange begeleidende brieven of foto’s op sociale media waarin afzenders hun wantrouwen tegen de overheid uiten.

Tegenstanders noemen de campagne angstzaaierij en sommigen zien er een instrument voor sociale controle in; meerdere activisten posten hoe ze de envelop terugsturen. Voorbeelden variëren van Suzanne, een verkoper van helende kristallen die eerdere corona-maatregelen als ‘programmering’ ervaart, tot pro‑Palestina-activist Richard van der Sluis en de activist ‘Kafka Deventer’, die zeggen dat de folder bedoeld is om paniek of gehoorzaamheid te creëren. Een vrouw vroeg advies aan ChatGPT en kreeg te horen dat de folder ‘paternalistisch en dwingend’ zou zijn.

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) bevestigt de retourzendingen en ziet die reacties als voorspelbaar bij zo’n grote verspreiding; woordvoerder Wieke Vink zegt dat terugzendingen verwacht werden. Inhoudelijk waarschuwt de brochure niet voor een directe invasie, maar voor mogelijke oorlogssituaties en vooral voor verstoringen zoals cyberaanvallen en uitval van systemen. De zaak laat zien hoe voorlichtingsacties over crisisvoorbereiding in een gepolariseerd klimaat snel op scepsis en complottheorieën stuiten.