"Stank van crisis": Ivan De Vadder legt de regeringscrisis uit, nu begrotingsgesprekken muurvast zitten
In dit artikel:
Wetstraatjournalist Ivan De Vadder beschrijft de federale begrotingsonderhandelingen als een echte regeringscrisis nadat topministers gisteren na enkele uren zonder akkoord uiteen gingen. Aan de basis ligt een onoverbrugbare kloof over de door premier Bart De Wever geëiste besparing van 10 miljard euro: De Wever legt het voortbestaan van de regering op tafel om die ambitie af te dwingen. De Vadder spreekt van een "stank van crisis" in de Wetstraat.
Het meningsverschil spitst zich toe op sociale en fiscale maatregelen in het besparingsplan. Franstalige liberalen (MR) weigeren maatregelen die de koopkracht aantasten of lasten verhogen — een standpunt dat voortvloeit uit hun verkiezingsbeloften in Wallonië — terwijl partijen zoals Vooruit vooral protesteren tegen een mogelijke indexsprong en andere pijnpunten. Daardoor blokkeren twee cruciale onderdelen van het 10-miljardplan en ligt de onderhandelingen voorlopig stil. Alternatieven zoals een coalitie met Open VLD werden kort bekeken maar bleken onhaalbaar, waardoor de huidige partners aan elkaar vastzitten.
De Wever zet druk omdat volgens hem snelle ingrepen in de beginjaren van een meerjarenbegroting noodzakelijk zijn; uitstel maakt die taak later veel zwaarder. Er speelt ook een electorale component: N-VA wil grote hervormingen doorvoeren om haar profiel tegenover kiezers te versterken.
Drie scenario’s liggen nu op tafel: 1) binnen enkele dagen alsnog een akkoord met een meerjarenbegroting, 2) geen akkoord en overstappen op voorlopige twaalfden (waarbij de lopende begroting per maand in gelijke delen wordt voortgezet zodat de staat tijdelijk kan doorbetalen), of 3) geen akkoord en een politieke pauze waarbij De Wever naar de koning stapt. Morgen voert De Wever afzonderlijke gesprekken met zijn vicepremiers om de kaarten opnieuw te leggen.
Daarnaast kan een Europese beslissing deze begrotingsruzie beïnvloeden: De Wever woont vandaag een EU-top bij waar wordt beslist of Europa Russisch geld dat bij Euroclear vastzit aan Oekraïne kan lenen. Die 175 miljard euro levert Euroclear rente op; de vennootschapsbelasting op die winst brengt ongeveer 1,25 miljard euro per jaar op, gebruikt voor militaire steun aan Oekraïne. Als die inkomsten wegvallen, ontstaat een extra gat in de Belgische financiën.