Staken campagne PVV niet per se nadelig voor Wilders

In dit artikel:

PVV-leider Geert Wilders heeft zich wegens bedreigingen teruggetrokken uit de campagne voor de komende Tweede Kamerverkiezingen en verschijnt niet in de grote tv-debatten. Dat besluit roept vragen op over de electorale gevolgen: enerzijds kan zijn afwezigheid concurrerende lijsttrekkers ruimte geven om kiezers aan zich te binden; anderzijds blijft Wilders ook buiten beeld veel aandacht trekken via sociale media en nieuwsberichtgeving.

Mariken van der Velden (VU) wijst erop dat Wilders doorgaans de meest besproken politicus is, ook zonder veel tafelgesprekken, en dat hij daardoor in het hoofd van veel kiezers blijft. Gijs Schumacher (UvA) benadrukt dat de meeste kiezers een vaste mening over Wilders hebben, waardoor zijn aanwezigheid in debatten voor hen weinig uitmaakt. Voor zwevende kiezers – vooral mensen die kiezen tussen PVV, JA21, VVD of BBB – is zichtbaarheid wél belangrijk; zonder directe confrontatie met andere lijsttrekkers missen zij vergelijkingsmateriaal. Daarbij bestaat het risico dat rivalen als Joost Eerdmans (JA21) of de BBB thema’s van Wilders overnemen en zo stemmen weghalen.

Historisch gezien kunnen tv-debatten doorslaggevend zijn: het SBS6-debat van twee jaar geleden gaf Wilders een forse peilingsstijging. Experts verwachten dat afnemende aandacht voor Wilders ook de opkomst kan drukken, omdat hij eerder kiezers mobiliseerde die anders thuisbleven. Tegelijk kan het terugtrekken vanwege dreiging ook sympathie of verontwaardiging oproepen en daarmee juist stemmen opleveren. Algemeen oordeel van deskundigen: voor het democratisch proces is het wegvallen van directe debatconfrontatie nadelig.