Staat er een heksenkring in je gazon? Weidekringzwam paddenstoel van het jaar 2025!

In dit artikel:

De Weidekringzwam (Marasmius oreades) is door de Nederlandse Mycologische Vereniging uitgeroepen tot paddenstoel van het jaar 2025. In een bericht van 9 oktober 2025 roept de vereniging het publiek op waarnemingen door te geven, vooral tijdens de nieuwe Nationale Paddenstoelentuintelling van 10–12 oktober 2025. Tijdens dat weekend kunnen tuinwaarnemingen via Tuintelling.nl worden ingevoerd; overige vondsten of waarnemingen buiten de actie kunnen op Waarneming.nl worden vastgelegd.

Deze algemeen voorkomende bodembewoner leeft van het afbreken van dood plantaardig materiaal en komt veel voor in grasland, weiden, gazons, parken en grazige bosranden. Kenmerkend zijn vaak duidelijke heksenkringen: cirkelvormige zwamvlokken waarvan de buitenrand door de betere voedselvoorziening het sterkst groeit en daar bij vochtig weer de paddenstoelen produceert. Rond zo’n ring kan het gras in het centrum kaal zijn, terwijl de rand extra frisgroen oogt; dit laatste kan samenhangen met cyanidevorming tijdens het afbreken van plantenmateriaal. Boeren en beheerders van parken of golfbanen zien de zwam soms als een plaag omdat hij de grasmat en hooiopbrengst aantast. Genetisch onderzoek in Noorwegen laat zien dat afzonderlijke cirkels doorgaans verschillende individuen vertegenwoordigen.

Herkenningspunten: hoed 2–6 cm, eerst gewelfd met vaak een kleine knobbel, bij natte omstandigheden bleekbruin tot geel, bij droogte verhelderend en doorschijnend gestreept; plaatjes vrijstaand en lichter; steel taai, 4–7 cm lang en fijnvezelig. De naam Marasmius verwijst naar het vermogen om bij droogte in te krimpen en na vochtigheid weer op te zwellen dankzij trehalose; oreades verwijst naar bergnymfen die in rondedansen verschenen—passend bij de kringvorming. De soort is eetbaar; vooral gedroogde hoeden worden culinair gebruikt, stelen blijven taai. Tekst van Herman Sieben (Nederlandse Mycologische Vereniging).