Spannende dag voor Hoekstra: deadline nadert voor akkoord klimaatdoel 2040

In dit artikel:

EU-klimaat- en milieuministers vergaderen vandaag in Brussel om te proberen een nieuw tussendoel voor 2040 vast te leggen. Eurocommissaris Wopke Hoekstra legde in juli een ambitieus plan neer: een CO2‑reductie van 90% in 2040. Dat voorstel stuit echter op veel weerstand en zal vermoedelijk worden afgezwakt om tot een compromis te komen.

Tegenstand komt voornamelijk van landen die altijd terughoudend zijn bij streng klimaatbeleid, zoals Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije, die willen dat het percentage omlaag gaat. Landen als Nederland, Spanje en Denemarken steunen het oorspronkelijke voorstel omdat een duidelijk doel volgens hen zekerheid biedt aan industrie en investeringen. Frankrijk en Duitsland zitten in een grote middengroep: zij willen het ambitieniveau niet per se verlagen, maar wel meer flexibiliteit om de concurrentiepositie van Europese bedrijven te beschermen.

Op tafel ligt een nieuw, gematigder voorstel met verschillende concessies. Belangrijkste wijziging is dat de Europese Commissie elke twee jaar moet evalueren of 90% nog in lijn is met de laatste wetenschap, technologische ontwikkelingen en de economische positie van de EU; zo nodig kan de Commissie aanpassingen voorstellen. Critici waarschuwen dat dit iedere twee jaar nieuwe onzekerheid kan veroorzaken.

Eerder bevatte Hoekstra al flexibiliteiten: tot 3% van de beoogde vermindering mag buiten de EU worden gerealiseerd (bijv. bosaanplant in Zuid-Amerika of investeringen in openbaar vervoer in Azië). Wetenschappers zijn sceptisch over zulke 'offsets' omdat ze investeringen binnen de EU kunnen verdringen en onzeker zijn; ministers bespreken nu om dat percentage naar 5% te verhogen.

Verder is sprake van een discussie over tegenvallende natuurlijke CO2‑opname (bijv. door bosbranden). Frankrijk pleit voor een noodrem zodat zulke natuurlijke tegenvallers niet tot extra lasten voor industrie en huishoudens leiden, maar van het 90%-doel afgetrokken kunnen worden.

Er is nog geen overeenstemming en veel landen hebben aanvullende eisen, waardoor een moeizame vergadering wordt verwacht. De urgentie is groot: Hoekstra moet later deze maand in Brazilië namens de EU een klimaatdoel presenteren. Als er vandaag geen akkoord komt, kan hij mogelijk zonder concreet EU‑voorstel naar die klimaattop reizen. Bij een akkoord moet het Europees Parlement volgende week nog instemmen.