SP-ideoloog Ruud Kuin: 'Groepen moeten gezamenlijk optrekken tegen het grootkapitaal'

In dit artikel:

Op 16 september 2025 presenteert de SP zich in de verkiezingscampagne met het programma ‘Supersociaal’, vanuit een partij die na de piek van 2012 sterk is gekrompen en momenteel nog vijf zetels heeft in de Tweede Kamer. In een gesprek in het partijbureau aan de rand van Amersfoort legt Ruud Kuin, directeur van het Wetenschappelijk Bureau van de SP, uit hoe de partij wil terugvechten: door de macht van de vermogenden aan te pakken, de positie van werkenden te versterken en sociale zeggenschap terug te geven aan wijken, vakbonden en maatschappelijke organisaties. Kuin schreef mee aan het rapport Klassenstrijd 2025 en plaatst de huidige politiek in het kader van een hernieuwde klassenstrijd, met verwijzing naar historische analyses en hedendaagse waarnemingen over toenemende ongelijkheid.

Strategie en interne structuur
De SP heeft volgens Kuin een duidelijke keuze: zich concentreren op sociaal-economische thema’s — de “kern van onze ideologie” — in plaats van breed op alle dossiers te willen sturen. Dat moet de partij verenigen en onderscheiden, temidden van interne verdeeldheid. Uit eigen onderzoek ziet Kuin het SP‑electoraat verdeeld in drie ongeveer even grote groepen: klassieke links‑georiënteerden, sociaal‑conservatieven (links op economie maar behoudend op cultuur en migratie) en centristen met een sociaal hart. Die verschillen leiden tot hevige conflicten rond onderwerpen als verduurzaming, Europa en migratie; volgens Kuin is ongelijkheid het bindende thema dat alle groepen kan samenbrengen.

Arbeid, inkomen en kleine ondernemers
De SP wil hogere lonen, lagere belasting op arbeid en meer zeggenschap voor werknemers over economie en pensioenbeheer. Schijnzelfstandigheid moet bestreden worden, en het idee is dat kleine ondernemers en praktijkgerichte werkenden beter beschermd moeten worden tegen monopolies en concurentie die prijzen en marges dicteren. Voor kleine ondernemers pleit de partij tegen regels die bedrijven financieel verstikken (zoals twee jaar loondoorbetaling bij ziekte) en benadrukt zij eerdere initiatieven zoals het meldpunt voor kleine ondernemers. Ook pleit de SP voor een vierdaagse werkweek en snijdt ze in wat zij ‘bullshitjobs’ noemt (overbodige managementlagen en bureaucratie).

Migratie en arbeidsmigratie
Migratie neemt een prominente plaats in: Kuin en de SP willen arbeidsmigratie sterk beperken en beschrijven bepaalde vormen als een vorm van uitbuiting — Kuin noemt arbeidsmigratie “moderne slavernij”. De partij stelt een maximaal migratiesaldo van circa 40.000 per jaar voor, met prioriteit voor opvang van mensen in nood en verplichte taallessen vanaf dag één. De SP benadert migratie volgens Kuin primair als een economisch probleem: migranten concurreren op de arbeidsmarkt en drukken lonen, en dat roept ook angst voor druk op de verzorgingsstaat op. Tegelijk wil de partij discriminatie tegen arbeidsmigranten bestrijden en inzetten op respect en gelijkwaardige behandeling.

Belasting op vermogen en kapitaal
Om de ‘verwennerij’ van de rijkste groep aan te pakken, pleit de SP voor een miljonairstaks: vijf procent belasting op vermogen boven vijf miljoen euro. Kuin en de SP volgen daarbij analyses van Piketty over de rol van bezit in ongelijkheid en zien internationale maatregelen tegen belastingparadijzen als noodzakelijk.

Buitenland, defensie en diplomatie
Op geopolitiek terrein is de SP kritisch over de groeiende defensiebestedingen en een Europees leger. Kuin acht de militaire dreiging voor Nederland minder groot dan vaak wordt voorgesteld en verzet zich tegen een NAVO‑norm van vijf procent van het bbp. De SP pleit voor diplomatieke oplossingen en waarschuwt tegen het militariserende discours dat volgens Kuin vooral de wapenindustrie bevoordeelt.

Positie in het politiek landschap
Kuin erkent dat de SP waarschijnlijk in de oppositie blijft, maar ziet invloed via lokale politiek, vakbonden en maatschappelijke agendering. Hij merkt op dat sommige sociaal-economische voorstellen – zoals een hoger minimumloon – inmiddels ook door andere partijen worden opgepikt. Inspiratie haalde hij onder meer uit onderzoek van sociologen als Dan Evans (over de positie van kleine zelfstandigen en ‘petit‑bourgeoisie’), Piketty en politieke voorbeelden als Bernie Sanders.

Samenvattend wil de SP met ‘Supersociaal’ de aandacht van kiezers versmallen naar ongelijkheid en economische macht, arbeid en kleine ondernemers beschermen, arbeidsmigratie beperken en kapitaal zwaarder belasten, terwijl zij inzet op lokale zeggenschap en vakbondstrouw om buiten de Kamer impact te blijven maken.