Sombere vooruitzichten voor het Europese milieu

In dit artikel:

Het recent verschenen vijfjaarlijkse milieurapport van het Europees Milieuagentschap (EEA) schetst een somber beeld van de staat van het milieu in Europa. Volgens EEA-hoofd Leena Ylä‑Mononen is de situatie “niet goed, eerlijk gezegd”: natuur en habitatverslechtering nemen sterk toe en vormen een directe bedreiging voor gezondheid, welvaart en veiligheid in Europa. Het rapport — gepresenteerd in Brussel — waarschuwt dat Europa het snelst opwarmende continent is en dat klimaatverandering al tastbare gevolgen heeft.

Concrete voorbeelden uit deze zomer — bosbranden, hittegolven en overstromingen — zijn zichtbare signalen van die achteruitgang. Daarnaast kampt ongeveer een derde van de Europeanen met waterstress. Belangrijke cijfers uit het rapport: ruim 80% van de beschermde habitats verkeert in een slechte of zeer slechte staat; 60–70% van de bodems laat een verslechtering zien; en 62% van de waterlichamen heeft geen goede ecologische toestand.

Politiek antwoord moet tweeledig zijn, stellen EU‑functionarissen. Aan de ene kant heeft het EU‑klimaatbeleid al resultaten geboekt: broeikasgasemissies zijn sterk gedaald, het aandeel fossiele energie is flink geslonken en het aandeel hernieuwbare energie is sinds 2005 bijna verdubbeld. Dat laat zien dat kennis en strategieën aanwezig zijn. Aan de andere kant is er volgens vicevoorzitter van de Europese Commissie Teresa Ribera dringend behoefte aan transformatieve maatregelen en meer veerkracht in de praktijk — vooral in de transport‑ en landbouwsectoren.

Het rapport pleit voor een integrale aanpak: bodemgezondheid, landbouwpraktijken, waterbeheer en natuurherstel zijn onderling verbonden en cruciaal voor de doelstelling van koolstofneutraliteit in 2050. Intacte ecosystemen worden benoemd als een soort ‘levensverzekering’ voor Europa; de uitdaging ligt nu in snellere uitvoering en systemische veranderingen.