Somber, slaperig en prikkelbaar in de herfst? Dit zou de reden kunnen zijn

In dit artikel:

In de herfst, wanneer dagen korter en grijzig zijn, ervaren sommige mensen een herfstdip: ze voelen zich somberder, zijn vermoeider en hebben meer eet- en slaapbehoefte. De klachten ontstaan doordat minder licht de balans tussen hormonen verstoort: de pijnappelklier blijft melatonine produceren waardoor mensen slaperig blijven, terwijl de aanmaak van het “gelukshormoon” serotonine afneemt. Dit mechanisme hangt samen met de biologische klok in de hersenen; waarom sommige mensen er wel en anderen niet last van hebben is nog onduidelijk, maar vrouwen lopen vaker risico, aldus Ybe Meesters van de polikliniek Winterdepressies van het UMCG.

Ongeveer 3 op de 100 Nederlanders krijgen last van een herfstdip. Als effectieve maatregelen blijken buiten wandelen en zorgen voor veel daglicht binnen; licht stimuleert afbraak van melatonine en aanmaak van serotonine. De polikliniek van het Universitair Medisch Centrum Groningen behandelt jaarlijks zo’n 200 patiënten met lichttherapie. De aanbevolen methode is elke ochtend 30–45 minuten een felle daglichtlamp gebruiken; uit UMCG-onderzoek meldt 78% van de patiënten na een week verlichting van klachten. Voor de meeste mensen volstaat één week lichttherapie per winterseizoen. Of iemand een ochtend- of avondmens is, maakt voor de effectiviteit niet uit.