Solliciteren met AI, handig voor inspiratie of leidt het tot eenheidsworst?
In dit artikel:
In Nederland gebruiken steeds meer sollicitanten kunstmatige intelligentie bij het schrijven van motivatiebrieven, tonen meerdere onderzoeken — waaronder een recente studie van vacaturesite Indeed — aan. Dat levert hogere taalkwaliteit op (minder typefouten en onlogische zinnen), maar ook een nieuw probleem: brieven lijken steeds vaker op elkaar en bevatten minder persoonlijke details.
Jasper Lukkezen, directeur van BoFEB (het economentraineeship bij de Rijksoverheid), las 177 sollicitatiebrieven voor een recente ronde en merkte die tweedeling op. De slechtste brieven zijn verdwenen, maar veel stukken bevatten gestandaardiseerde, weinig onderscheidende zinnen, waardoor kandidaten minder van zichzelf laten zien. Volgens hem moet een sollicitant iets inleveren waarmee hij of zij opvalt; een generieke tekst levert geen punten op.
Djurre Holtrop, hoofdonderzoeker organisatiepsychologie aan Tilburg University, ziet het gebruik van AI sinds de introductie van tools als ChatGPT snel toenemen, vooral onder jongeren. Hij benadrukt dat de technologie positief kan zijn wanneer je die slim inzet: als hulpmiddel om gedachten helder te formuleren en om te coachen bij de inhoud, maar niet als vervanging van je eigen verhaal.
Sollicitatietrainer Francesco Plas (UWV) adviseert vergelijkbare werkwijzen: stel eerst zelf je cv en brief op, laat AI vervolgens vergelijken met de vacature en vragen wat ontbreekt of versterkt kan worden. Ook raadt hij aan oefengesprekken te doen met chatbots — laat de bot werkgeversvragen stellen en geef antwoorden totdat je feedback krijgt die je daadwerkelijk verder helpt. Plas waarschuwt tegen klakkeloos knippen-en-plakken; veel jongeren laten AI nu complete brieven maken zonder kritisch te checken.
Onderzoek van Tilburg wijst uit dat sollicitanten die AI gebruiken vaak beter worden beoordeeld dan zij die dat niet doen. Belangrijkste advies uit het artikel: gebruik AI als assistent en coach, maar houd jezelf als uitgangspunt — zorg dat de brief authentiek jouw ervaring, motivatie en persoonlijkheid weerspiegelt.