SHOCKING!: Overheid wil transparantiewet Woo inperken - burgers moeten betalen voor informatie

In dit artikel:

Het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK), onder demissionair minister Frank Rijkaart (BBB), wil de Wet open overheid (Woo) flink beperken. De Woo, sinds 2022 de opvolger van de Wob, geeft burgers en journalisten recht op overheidsdocumenten om transparantie en controle te bevorderen. In antwoorden aan informateur Sybrand Buma stelt Rijkaart dat Woo-verzoeken te veel tijd, capaciteit en geld kosten. Als gevolg doet BZK voorstellen die de toegang tot vooral gevoelige informatie sterk beperken: hoe gevoeliger het onderwerp, hoe kleiner de kans dat documenten worden vrijgegeven.

Dat staat haaks op eerdere kabinetsbeloftes om de uitvoering van de Woo te verbeteren door betere processen en samenwerking, in plaats van de wet te verzwakken. Kritiek komt ook uit de politieke arena; onder meer CDA-voorman Henri Bontenbal sprak zich negatief uit over de huidige regeling. Voorstanders waarschuwen dat verstrakking van de Woo de bestrijding van machtsmisbruik, het herstellen van vertrouwen na zaken als de toeslagenaffaire, en de democratische controle ondermijnt.

De discussie draait dus om twee keuzes: professionaliseren van de uitvoering om verzoeken efficiënter af te handelen, of de wet zelf inperken omdat openbaarheid als kostbaar wordt gezien. Veel critici vinden dat juist nu extra toezicht en openheid nodig zijn. De oproep in het stuk is helder: burgers, journalisten en volksvertegenwoordigers moeten opkomen voor de Woo, omdat transparantie geen luxe is maar een fundamenteel recht in een rechtsstaat.