Shine blij met bescherming Brussel voor isotopenfabriek Veendam
In dit artikel:
Het Amerikaanse bedrijf Shine Technologies, dat in Veendam een fabriek wil bouwen voor de productie van medische isotopen, is positief over een recente beslissing van de Europese Commissie. Deze maatregel beschermt Shine tegen oneerlijke concurrentie van de nieuwe Pallas-kernreactor in Petten, die met meer dan 2,5 miljard euro staatssteun wordt gebouwd en eveneens medische isotopen gaat produceren. Shine had bij de Europese Commissie aangeklopt omdat Nederland geen toestemming vroeg voor deze staatssteun, en vreesde dat Pallas de markt zou verstoren door mogelijk onder de kostprijs te verkopen.
Medische isotopen zijn radioactieve stoffen die essentieel zijn voor het opsporen en behandelen van aandoeningen zoals kanker en hart- en vaatziekten. De toezichthouder die nu wordt aangesteld, kan Pallas bestraffen met zware sancties en boetes als de reactor op de markt verschijnt met prijzen die door staatssteun worden vervalst. Dit versterkt volgens Shine het gelijk speelveld en stimuleert innovatie in de particuliere sector.
Shine heeft een vernieuwende manier ontwikkeld om medische isotopen efficiënter en schoner te produceren. Het bedrijf bouwde al deels een fabriek in Janesville (Wisconsin) waar lutetium-177 wordt gemaakt, een isotoop gebruikt bij de behandeling van prostaatkanker. De geplande fabriek in Veendam zal identiek zijn, maar de bouw hangt af van vergunningprocedures die momenteel nog lopen. De productie van molybdeen-99, een belangrijk isotoop voor diagnostiek, is voorlopig stilgelegd totdat er duidelijkheid is over de marktvoorwaarden en de concurrentie met Pallas.
De bouw van de Pallas-reactor is inmiddels gestart en zal naar verwachting pas na 2030 voltooid zijn. Shine begon zijn plannen na een toezegging van het Nederlandse kabinet dat het bedrijf geen oneerlijke concurrentie van Pallas zou ondervinden, maar vond die garanties onvoldoende uitgewerkt. Door de Europese Commissie in te schakelen, hoopt Shine nu investeringen makkelijker aan te trekken en de productie volgens plan uit te breiden, zowel in Nederland als in de VS. De benodigde materialen voor de lutetium-productielijn zijn al opgeslagen in Groningen terwijl de veiligheidsbeoordeling van de plannen door de Nederlandse autoriteiten loopt.