SGP'ers Van der Staaij en Dijkgraaf waren in beeld als minister-president

In dit artikel:

Volgens het nieuwe boek Dick Schoof van NRC-journalisten Lamyae Aharouay en Petra de Koning stonden er tijdens de formatie acht potentiële kandidaten op een lijstje om minister-president te worden — onder wie twee SGP’ers: voormalig partijleider Kees van der Staaij en oud-Kamerlid Elbert Dijkgraaf. Van der Staaij voelde zich aanvankelijk verplicht het aanbod te overwegen; Dijkgraaf werd niet eens gebeld omdat de partijen verwachtten dat hij zou weigeren. Beide mannen hadden eerder een rol in overlegfuncties: Dijkgraaf was informateur bij de vorige onderhandelingen.

Uiteindelijk werd partijloos oud-ambtenaar Dick Schoof premier, omdat de Nieuw Sociaal Contract (NSC) niet met Geert Wilders als premier kon instemmen. De coalitiepartijen PVV, NSC, VVD en BBB stelden daarom alternatieven op. Kim Putters, voorzitter van de SER en bekend als informateur, was de favoriete kandidaat van alle vier de partijleiders — vooral van NSC-leider Pieter Omtzigt — maar hij bedankte. Ook namen als voormalig staatssecretaris Marnix van Rij, Richard van Zwol en Jan Kees de Jager op het lijstje voorbijkwamen, maar Van Rij vond het ongemakkelijk om premier te zijn namens een kabinet waarin zijn eigen partij niet zou deelnemen.

Het boek portretteert Schoof als een buitenstaander zonder partijbinding: een ambtenaarstype dat vaak buiten spel werd gezet en moeite had met het snel en resoluut nemen van beslissingen. Van der Staaij weigerde inhoudelijk te reageren en benadrukte de vertrouwelijkheid van de gesprekken.