Selfie maken in het stemhokje? 'Dat mag, maar stemproces moet wel rustig en ordelijk verlopen'
In dit artikel:
Op woensdag 29 oktober 2025 vinden de volgende Tweede Kamerverkiezingen plaats. Wie in Nederland wil stemmen moet Nederlander zijn, 18 jaar of ouder; deelname is niet verplicht maar iedereen krijgt automatisch een stempas thuisgestuurd. De Kiesraad meldt dat er op de verkiezingsdag meer dan 10.000 stembureaus open zijn, meestal van 07.30 tot 21.00 uur.
Belangrijke praktische punten
- Identiteitsbewijs is verplicht bij het stemmen; zelfs id‑bewijzen die tot vijf jaar verlopen zijn, worden geaccepteerd. (Tip van Noumidia Massaoudi van ProDemos.)
- Ben je op de dag zelf niet in je eigen gemeente, dan kun je met een kiezerspas in heel Nederland stemmen. Schriftelijk moest die aanvraag uiterlijk vrijdag 24 oktober binnen zijn; mondeling bij het gemeentehuis kon tot dinsdag 28 oktober 12.00 uur.
- Als je je stempas kwijt bent of nooit hebt ontvangen, kun je een vervangende stempas bij de gemeente aanvragen volgens dezelfde termijnen als bij de kiezerspas. Zonder stempas kun je niet stemmen op de dag zelf.
Stemmen voor een ander en toegankelijkheid
- Iemand anders kan namens jou stemmen als je die persoon schriftelijk machtigt: de naam van de gemachtigde wordt op de achterkant van de stempas ingevuld. De gemachtigde mag die volmachtstem alleen tegelijk met zijn of haar eigen stem uitbrengen.
- Kiezers met motorische of visuele beperkingen mogen een vertrouwd persoon mee het stemhokje in nemen om te helpen bij het praktische gebruik van het stembiljet, maar die ander mag niet de keuze voor de kiezer bepalen. Mensen met een verstandelijke beperking mogen uitleg buiten het hokje krijgen, maar moeten zelf hun stem uitbrengen.
Regels en tradities in het stemhokje
- Een selfie in het stemhokje is toegestaan (de zogenaamde #stemfie), maar andere kiezers mogen niet ongevraagd op de foto en het stemproces moet ordelijk blijven.
- Er wordt met potlood gestemd: het rode potlood is verplicht omdat rood het beste zichtbaar is bij het tellen. Het is toegestaan een eigen rood potlood mee te nemen; stemmen met een andere kleur maakt het stembiljet ongeldig. De traditie van het rode potlood gaat terug tot 1922 en is in de Kieswet verankerd.
Keuzevrijheid bij het stemmen
- Blanco stemmen is mogelijk: het lege stembiljet telt niet mee voor zetelverdeling, maar wel voor de opkomst. Wie een specifieke kandidaat wil bevoordelen, kan een voorkeurstem uitbrengen; voldoende voorkeurstemmen kunnen een lagere plaats op de lijst overtreffen en toch een zetel opleveren.
Als alles goed gaat: je vinkt of kruist je keuze aan, stopt het biljet in de bus en je deelname aan de democratie is afgerond.