Seksles in Wildlands voor onervaren olifantenstier Yadanar. 'Ons mannetje snapt niet wat hij met de dames aan moet'
In dit artikel:
In april arriveerde de 16-jarige stier Yadanar vanuit Heidelberg in Wildlands Emmen als vervanger van fokbul Timber, met de opdracht een nieuwe bloedlijn aan de Emmer kudde te toevoegen binnen het Europese fokprogramma voor Aziatische olifanten. Een half jaar later is er echter nog geen succesvolle dekking geweest, tot verbazing van de verzorgers.
De Emmer kudde telt drie vrouwelijke olifanten, waarvan Swe Zin en Ma Yay Yee als potentiële moeders gelden. Ma Yay Yee heeft eerder drie jongen gehad (een van hen, Manoa, van 7 jaar woont nog in Emmen); Swe Zin verloor vorig jaar haar tweejarige zoontje aan het olifantenherpesvirus. Dat verlies liet een leeftijdskloof in de groep achter: de jongsten zijn nu zeven jaar. Verzorgers merken duidelijk hormonale en sociaal gedrag bij de koeien — ze tonen avances, besnuffelen en urineren om vruchtbaarheidssignalen af te lezen — maar Yadanar reageert tot nu toe niet adequaat op die prikkels.
De mogelijke verklaring van het personeel is vooral ervaringstekort. Hoewel Yadanar geslachtsrijp is, komt hij uit een groep met jonge mannetjes en heeft hij mogelijk te weinig van de paringspraktijken gezien om ze effectief te imiteren. Verzorgster Roxanne Boer en dierverzorger Henry Hoekstra leggen uit dat olifanten veel van elkaar leren; paring is vaak een groepsgebeuren waarbij jonge stieren observeren en leren. Bij Yadanar lijkt dat leerproces te ontbreken of onvoldoende doorlopen te zijn. Veterinair Job Stumpel zegt dat er geen aanwijzingen zijn dat Yadanar voorkeur voor mannelijke partners heeft; homoseksueel gedrag bestaat bij olifanten, maar is hier niet waargenomen.
Wildlands overweegt daarom een ervaren “leermeester” naar Emmen te halen: een volwassen stier die kan voordoen hoe paring verloopt en zo mogelijk Yadanar kan helpen vertrouwen en techniek te ontwikkelen. De verzorgers denken dat een extra mannelijke aanwezigheid, mits voorzichtig en stapsgewijs ingebracht, zowel leerzaam als verrijkend voor de kudde kan zijn. Zij sluiten kunstmatige inseminatie uit; de voorkeur gaat uit naar een natuurlijk proces zodat de groep zelf leert hoe voortplanting werkt. Mocht een ingevoerde stier de eerstvolgende dracht veroorzaken, dan zien ze dat niet als een probleem: Yadanar krijgt later nog kansen.
Kortom: het probleem is geen medische onvruchtbaarheid maar vermoedelijk gebrek aan ervaring en sociale context. Wildlands zoekt nu gericht naar een geschikte, ervaren stier om Yadanar te helpen zich te ontwikkelen tot een effectieve fokbul en daarmee de doelstelling van het Europese soortbehoudsprogramma te ondersteunen.