SCP: Nederlanders voelen zich machteloos - politiek heeft elk vertrouwen verspeeld
In dit artikel:
Nieuw onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) toont dat veel Nederlanders zich machteloos, gefrustreerd en vervreemd voelen van de politiek. Een meerderheid denkt dat het land de verkeerde kant opgaat; mensen ervaren verharding in de samenleving, groeiende inkomensverschillen en druk op de Nederlandse cultuur. Het SCP signaleert sinds 2023 een toename van somberheid — een uitkomst die volgens het artikel voortkomt uit jaren van bestuurlijke fouten en het gevoel dat elite en technocraten de dienst uitmaken.
De onvrede richt zich vooral op Den Haag en op instituties die door burgers als afzijdig of onbereikbaar worden gezien: besluiten over immigratie, klimaatbeleid, stikstofregulering en Europese invloed lijken vast te staan ongeacht de publieke opinie. Tegelijkertijd ervaren veel huishoudens concrete problemen — stijgende energierekeningen, woningnood voor jongeren, en gevoelde lasten door belastingen en bureaucratie — waardoor het vertrouwen in politieke elites afneemt. Bestuurders die doorgaan naar functies in Brussel of bij internationale organisaties versterken bij sommigen de indruk dat beslissers de gevolgen van beleid niet zelf ondervinden.
Het SCP-rapport adviseert politieke partijen om hun keuzes beter toe te lichten; de schrijver van het artikel betoogt dat dit een onderschatting is van het probleem en dat het niet louter om communicatie gaat, maar om inhoudelijke afstand tussen beleid en burger. Luisteren zonder daadwerkelijke verandering wordt gezien als symboolpolitiek. Volgens het stuk is de onmacht van burgers geen irrationeel sentiment maar een verstandige reactie op jarenlang beleid dat in veel ogen tegen gewone belangen ingaat.
Kortom: het rapport legt een diepe kloof bloot tussen burgers en politiek in Nederland. De oproep in het artikel is dat politiek terug moet naar de leefwereld van gewone mensen — anders blijft het wantrouwen groeien en zal de roep om herstel van zeggenschap en culturele herkenning alleen maar luider worden.