Schrijver John Irving: 'Ik hoop nog de tijd te hebben om twee of drie boeken af te maken'

In dit artikel:

John Irving (83) publiceert onvermoeibaar verder: zijn 16e roman Queen Esther ligt nu in de winkels en een zeventiende boek is in voorbereiding. Het interview vond plaats via Zoom vanuit Irvings werkkamer in Toronto; hij geeft aan dat hij reizen steeds meer uitstelt omdat hij die tijd liever aan schrijven en interviews besteedt. Steden als Wenen, New York en vooral Amsterdam blijven hem dierbaar — Amsterdam verschijnt zelfs kort in Queen Esther als woonplaats van een lesbisch koppel.

Queen Esther volgt het leven van Esther, een 14‑jarig Joods meisje dat begin vorige eeuw door een Amerikaans echtpaar wordt geadopteerd. Gedreven door een zoektocht naar afkomst emigreert ze later naar Palestina, sluit zich aan bij een vroeg militie-achtige voorganger van de Israel Defense Forces en treedt op als draagmoeder; het verhaal verschuift uiteindelijk naar haar zoon Jimmy. Thema’s zijn identiteit, antisemitisme en het verlangen naar een veilige plek. Irving schetst de motieven van vroege Joodse kolonisten als een diepgeworteld geloof dat elders geen permanente veiligheid mogelijk was, en de noodzaak zichzelf te kunnen verdedigen zodra een toevlucht werd gevonden.

Irvings literaire interesse gaat uit naar mensen die buiten de norm vallen; hij voelt meer sympathie en ziet er rijk materiaal voor fictie in. Queen Esther heeft verwantschap met The Cider House Rules en kan als een spin‑off worden beschouwd: verhalen en personages ontstaan bij hem vaak uit een groeiende stapel losse aantekeningen en ideeën die zich geleidelijk aaneenrijgen.

Op creatief vlak werkt Irving zeven dagen per week, met de laatste vijftien jaar een bewuste strategie: eerst de moeilijkste ideeën uitwerken. Hij publiceerde zijn eerste boek op 26‑jarige leeftijd en zegt zichzelf nu beter te kennen, waardoor hij efficiënter kan schrijven; zijn romans zijn ook compacter geworden — Queen Esther telt 440 pagina’s. Hij hoopt nog twee of drie boeken af te ronden en benadrukt dat hij elk resterend moment wil benutten.

Irving maakt zich zorgen over afnemende leesgewoonten en het verlies van de literaire roman. Hij signaleert dat veel lezers zich beperken tot genreboeken en waarschuwt dat gebrek aan historische kennis de democratie kan ondermijnen, zoals volgens hem in de VS zichtbaar wordt.

Praktische gegevens: Queen Esther, vertaald door Inge Pieters, verschijnt bij De Arbeiderspers (440 blz., €27,99).