Schrijver Caroline Wahl is een prikkelende nieuwe stem in Duitsland, en niet alleen door haar boeken

In dit artikel:

Caroline Wahl, 30, is in korte tijd uitgegroeid tot een opvallende stem in Duitsland: twee bestsellers binnen twee jaar, meer dan een half miljoen verkochte exemplaren per titel en een publiek dat haar enerzijds bewondert en anderzijds het etiket ‘fenomeen’ opplakt. Ze woont sinds kort in Kiel aan zee, een keuze die ze als kind al koesterde omdat de openheid van de kust haar rust geeft en haar een “Europees” gevoel — de veerboten naar buurlanden benadrukken dat voor haar.

Haar doorbraak begon in 2023 met 22 banen, een coming‑of‑ageroman over de jonge wiskundestudente Tilda die in een kleine provincieplaats voor haar jongere zus en een onvoorspelbare, alcoholische moeder zorgt. Het verhaal vermijdt sentiment en werkt met spaarzame, directe beelden; het toont beschadigde personages die uiteindelijk veiligheid bij elkaar vinden. Kritiek en lof liepen uiteen: Die Zeit noemde het raak, Der Spiegel vond het pakkend en authentiek, terwijl anderen mopperden op schematische karaktertekeningen en kitscherige details. Het succes leverde Wahl prijzen en nominaties op, maar ook controverse: haar openlijke teleurstelling dat ze niet op de longlist van de Deutscher Buchpreis stond leidde tot veel aandacht en debat over bescheidenheid, verkoopcijfers en wat ‘echte’ literatuur is.

Haar tweede roman, Windkracht 17 (binnenkort in Nederlandse vertaling), gaat over Ida, het inmiddels volwassen zusje, dat na de dood van hun moeder omgaat met woede en zoekende is naar richting in het leven. Tussen het schrijven van deze boeken quitte Wahl haar baantje bij een uitgeverij en verhuisde ze naar Kiel; financieel kon dat dankzij meer dan 600.000 verkochte exemplaren per boek.

Thematisch zoekt Wahl vaak vrouwen in haar hoofdrollen: van Tilda en Ida tot andere vrouwelijke protagonisten uit haar literaire voorkeuren (Angelika Klüssendorf, Juli Zeh). Ze noemt ook literaire invloeden als Simone de Beauvoir en Irène Némirovsky en leest veel hedendaagse Ierse en Oost‑Europese literatuur. Dat laatste boeit haar door de nadruk op erfgoed en de manier waarop historische ervaringen doorwerken in hedendaagse levens. Olga Grjasnowa prijst ze als voorbeeld van écht Europese literatuur omdat migratie en recente geschiedenis daarin zo’n centrale plek innemen.

Wahl profileert zich als direct en onverschrokken. Ze verzet zich tegen de Duitse neiging om commercieel succes automatisch minder serieus te nemen en verwoordt openlijk dat schrijvers moeten durven over alles te schrijven — ook over wat ze niet zelf meemaakten. Ze waarschuwt voor te strikte authenticiteitsnormen voor auteurs; literatuur is voor haar een experimenteerruimte waar mislukking en discussie ook waardevol kunnen zijn.

Politiek geeft ze zich niet vaak publiekelijk uit, al is ze wel politiek geïnteresseerd en bezorgd over kwesties als Gaza, Iran en NAVO‑beleid. Ze voelt de druk van de samenleving om zich uit te spreken, maar prefereert de autonomie van de kunstenaar boven activistisch optreden: ze wil zich vooral via haar werk uitdrukken. Wel ziet ze de huidige verdeeldheid in haar eigen kring, en noemt deze tijd een “beproeving” voor Europa en de EU‑idealen die zij leerde kennen.

Toch is Wahl optimistisch over de literaire toekomst van Europa: ze waardeert de veelstemmigheid, vooral verhalen van migranten en jonge schrijvers, en legt haar hoop bij de jeugd. Volgens haar raken jongere generaties de schijnbaar starre regels van politiek correcte omgangsvormen kwijt, wat nieuwe, wezenlijker discussies en creatieve impulsen oplevert. Daarnaast zegt ze dat ze graag verhalen schrijft die rust en ordening bieden — deels voortkomend uit haar liefde voor sprookjes, die vaak grimmig zijn maar ook een zekere eenvoud en moraal bieden.

Praktisch: in augustus verschijnt in Duitsland Die Assistentin, waarin ze zichzelf ook probeerde te onttrekken aan romantiek — maar zelfs daar doemt een liefdeslijn op. Haar boeken blijven vragen oproepen over genre, representatie en verbeeldingsvrijheid, en zetten tegelijk een jongere, luidere literatuurstem in Duitsland op de kaart die commercieel succes en artistieke ambitie met elkaar wil verenigen.