Schreeuwend tekort aan duurzame kerosine, en toch stopt Shell zijn enige fabriek. Hoe kan dat?
In dit artikel:
Shell stopt definitief met de geplande fabriek voor duurzame kerosine (SAF) bij Rotterdam die het concern in 2021 had aangekondigd. De installatie had een jaarlijkse capaciteit van 820.000 ton moeten krijgen, maar bouw en ontwikkeling bleken te duur en de marktdynamiek ongunstig, zo meldde Shell nadat werk vorig jaar al tijdelijk stilgelegd werd. Een woordvoerder van het bedrijf lichtte die “marktdynamiek” niet verder toe.
Dat besluit komt op een moment dat duurzame kerosine juist cruciaal is voor het terugdringen van CO2-uitstoot in de luchtvaart. SAF is momenteel de meest directe manier om emissies van bestaande vliegtuigen te verlagen, en de EU legt daarom mengverplichtingen op: dit jaar 2 procent, oplopend naar 6 procent in 2030 en uiteindelijk 70 procent in 2050. SAF is echter twee- tot driemaal zo duur als reguliere kerosine, waardoor het aanbod nog beperkt is; enkele logistieke en luchtvaartbedrijven lopen voorop, Air France-KLM mengde vorig jaar circa 1,2 procent bij.
Analisten waarschuwen dat het tekort alleen maar groter wordt naarmate de verplichtingen toenemen. Als tegenwicht bouwde het Finse Neste al een SAF-fabriek in Rotterdam die sinds april draait en wordt die ambitieus uitgebreid naar 2,7 miljoen ton per jaar in 2027 — een forse capaciteit maar nog steeds beperkt vergeleken met de wereldwijde vraag (ongeveer 300 miljoen ton kerosine per jaar).
Voor KLM verandert het Shell-besluit op korte termijn weinig omdat de maatschappij langdurige contracten heeft met leveranciers als Neste, DG Fuels en TotalEnergies. Toch noemde KLM eerdere investeringen in Nederlandse SAF-productie essentieel om hogere mengpercentages (waar KLM denkt aan 17–20 procent) haalbaar te maken en klimaatdoelen te bereiken. Lokale politici in Rotterdam waarschuwen dat de havenstad zonder stevig nationaal beleid kansen op verduurzaming verliest. Demissionair klimaatminister Sophie Hermans sprak van een tegenvaller en verwacht dat Nederland hierdoor meer afhankelijk wordt van import.
Shell is niet de enige die projecten uitstelt of annuleert, wat vragen oproept over de rol van publiek beleid: moeten overheden met subsidies, garanties of strengere marktregulering productie stimuleren? Zonder extra prikkels of grootschalige investeringen dreigt de beschikbare SAF-opbrengst de komende jaren sterk achter te blijven bij de vraag, wat de luchtvaarttransitie vertraagt en afhankelijkheid van import vergroot.