'Schokkend en pijnlijk': verbijstering over geopende graven in Dordrecht

In dit artikel:

Een onderzoek in opdracht van de gemeente Dordrecht onthult dat op begraafplaats Essenhof heimelijk proeven zijn uitgevoerd op overledenen, met medeweten van de toenmalige wethouder. Het gaat om lichamen die in 2007 in keldergraven waren begraven; die graven verteren daar volgens personeel te langzaam door zuurstofgebrek. Nadat in 2013 bij één keldergraf bleek dat ontbinding achterbleef, zijn vanaf ongeveer 2015 meerdere graven buiten openingstijden opengemaakt om te testen of een nieuwe bacterie of andere vloeistof het ontbindingsproces kon versnellen.

In totaal zijn drie keldergraven (elk met vier kisten) meerdere keren geopend; bij vier gelegenheden werden kisten verwijderd en bij acht overledenen lichamen besprenkeld met een vloeistof, soms werden ook foto’s gemaakt. Dit gebeurde zonder toestemming van nabestaanden en zonder vergunning. Een in 2015 opgesteld memo, later in de kluis van de begraafplaats gevonden, legt uit dat deelname aan een onderzoek van belangenorganisatie LOB nodig zou zijn om een toekomstige noodzaak te voorkomen: volgens die notitie was het de “enige kans” om problemen met mogelijk circa 1.200 niet-verterende lichamen in de toekomst te voorkomen. Uit het dossier blijkt ook dat alle betrokkenen geheimhoudingsplicht hadden en dat de proeven na sluitingstijd werden uitgevoerd uit angst voor “onnodig leed en grote emoties” bij familie.

De huidige wethouder Marc Merx noemt de handelwijze onaanvaardbaar en benadrukt dat mensen hun doden aan de gemeente toevertrouwen in de verwachting van respectvolle behandeling. Burgemeester Nanning Mol zegt het rapport met verbijstering te hebben gelezen. Bezoekers en nabestaanden tonen zich geschokt en voelen zich in vertrouwen geschaad.

Het Openbaar Ministerie laat weten geen strafrechtelijk onderzoek te starten omdat mogelijke strafbare feiten inmiddels verjaard zouden zijn. Wel onderzoekt TNO of medewerkers gezondheidsrisico’s hebben gelopen door het werk in de keldergraven. De kwestie is voorlopig niet opgelost: de lichamen blijven in de huidige graven liggen. Ook blijft onduidelijk of twee andere genoemd begraafplaatsen die in het memo worden genoemd betrokken waren en of daar familieleden op de hoogte zijn gebracht.