Schiphol wil 'ruim een miljard' als Lelystad dicht blijft. Onduidelijk is waar dat op is gebaseerd

In dit artikel:

Vorige week zat Pieter van Oord, de sinds kort zittende topman van Schiphol, in het radioprogramma van Sven Kockelmann. Aanvankelijk profileerde hij Schiphol als een uitvoeringsorganisatie die beleid van de ministeries volgt, maar het gesprek kantelde toen het over Lelystad Airport ging. Van Oord stelde dat het niet openen van Lelystad voor commerciële vakantievluchten Den Haag “meer dan een miljard” zou kosten en dat daarover gesprekken lopen. Hij gaf geen onderbouwing voor dat bedrag in de uitzending.

De schrijver van de nieuwsbrief, Ties Joosten, nam die claim onder de loep omdat Schiphol tot nu toe geen verklaring gaf. Reconstructie van beschikbare cijfers wijst uit dat het gevraagde bedrag moeilijk valt te verklaren. Eerder onderzoek van Follow the Money liet zien dat de belastingbetaler tot 2020 ongeveer 214 miljoen euro in Lelystad heeft geïnvesteerd; in de jaren daarna kwamen daar nog circa 43 miljoen bij. Dat brengt de publieke rekening op grofweg een kwart miljard, waarin allerlei kosten zijn meegenomen — van promotie tot luchtverkeersleiders die al standby zitten. Schiphol zelf betaalde daarvan minder dan de helft; ministeries en (semi-)overheden droegen het grootste deel.

De jaarrekening van de Schiphol Groep maakt het nog onwaarschijnlijker dat Van Oords claim verwijst naar een boekwaarde: Lelystad staat in het 2024-jaarverslag met een waarde van 99 miljoen euro op de balans, gecontroleerd door EY — ruim onder het door Van Oord genoemde bedrag. Ook toekomstige winsten van Lelystad bieden geen steun: de eigen businesscase van vliegveldbeheer verwachtte in 2028 hooguit een jaarlijkse winst van ongeveer 100.000 euro, een bedrag dat door critici als te optimistisch en slecht onderbouwd werd bestempeld. Een compensatie van rond een miljard zou die kleine jaarwinst vele duizenden keren overschrijden.

Joosten wijst er bovendien op dat zelfs een uitbetaling van een miljard euro weinig concreet financieel nadeel voor de staat zou betekenen: de overheid is immers grote aandeelhouder van Schiphol en zou zo’n bedrag via boekhoudkundige ingrepen of uitkering kunnen laten terugvloeien. Samengevat blijft onduidelijk waarop Van Oords eis van “ruim een miljard” gebaseerd is, en financieel gezien lijkt dat getal weinig relevant voor het politieke besluit of Lelystad al dan niet opengaat voor vakantievluchten.