Schaatsen op natuurijs? 'Dat gaan mijn kinderen niet meer meemaken'
In dit artikel:
Reem Aufi (30) uit Oman stond met haar vijfjarige dochter Basma op weg naar Legoland, maar stopte bij het Kurhaus in Den Haag waar precies die zaterdag een tijdelijke ijsbaan opende. Ondanks de ongewoon zachte novemberdag — zo’n 15 graden en zon — glijden kinderen in tuinbroekjes en blote knietjes op het 600 m² grote kunstijs. Basma leert binnen een uur zonder hulp schaatsen; Legoland blijft vandaag liggen.
De schaatsbaan bij het Kurhaus is een jaarlijks initiatief van familiebedrijf Entrada en opent elk jaar in hetzelfde weekend. Rond het ijs hangen kerstkransen, er staan rijen blauwe huurschaatsen klaar in houten kasten en de entreeprijs is 7,50 euro (12,50 inclusief schaatsen). Andere tijdelijke baantjes gaan later open, bijvoorbeeld op 22 november in Laren en 29 november in Amstelveen. Niet alle organisaties kiezen meer voor zo’n baan: het Openluchtmuseum in Arnhem stopte twee jaar geleden met zijn openluchtijsbaan uit duurzaamheidsoverwegingen.
Warme omstandigheden vormen een uitdaging voor schaatsbanen. In 2014 moest de Jaap Edenbaan in Amsterdam kort na opening sluiten toen het in oktober 17 graden werd. Bij de Kurhausbaan zegt medewerker Johnny Lammers dat hun koelinstallatie automatisch extra koelt om het ijs hard te houden; dat kan wel meer stroom vragen op warme dagen. Het bedrijf exploiteert ook horecagelegenheden rond de baan en laat dit jaar de terrasverwarming uit. Over de milieu-impact van het ijs is Lammers terughoudend in zijn oordeel.
De zachte winters weerspiegelen een bredere trend: het KNMI meldt dat het aantal ijsdagen (etmaal onder nul) sinds de jaren zestig sterk is gedaald — van gemiddeld zo’n 11 naar nog ongeveer drie per jaar; in 2023 en 2024 werden in De Bilt zelfs geen ijsdagen geregistreerd. Voor veel Hagenaars betekent dat natuurijs steeds zeldzamer wordt. Esma Achahbar (38) schaatste vroeger op natuurijs in het Zuiderpark en Westland; zij neemt haar dochters naar de kunstbaan om die traditie zoveel mogelijk door te geven, ook al denkt ze dat echte natuurijs voor hen onwaarschijnlijk blijft.
Bezoekers zoals student Ruben (21) komen ieder jaar terug; hij vindt het warm weer geen probleem en waardeert het sociale aspect van de baan. Tussen curlingpartijtjes en personeelsuitjes klinkt ook praktische kritiek: een bezoeker suggereert zonnepanelen om de stroom voor koeling groener te maken. Tegelijkertijd erkent Ruben dat het draaien van zo’n baan energie kost, maar hij stelt dat het plezier dat mensen eraan beleven ook waarde heeft.