RvS staat achter openbaar maken WO II-archief, maar adviseert aanpassingen
In dit artikel:
De Raad van State steunt grotendeels het wetsvoorstel om het zogenoemde oorlogsarchief openbaar te maken, maar adviseert wel preciezere aanscherping van de regels voor online inzage. Het advies verscheen maandag en noemt de afweging van grondrechten en privacy door de regering in grote lijnen zorgvuldig, maar vraagt om duidelijkheid over voor wie en onder welke omstandigheden documenten openbaar worden gemaakt.
Het archief bevat circa 485.000 dossiers van personen die na de Tweede Wereldoorlog zijn onderzocht op mogelijke collaboratie met de nazi’s. Het Nationaal Archief publiceerde die bestanden in juni, onder meer als onderdeel van het project Oorlog voor de Rechter, met dossiers van onder anderen Nederlanders die bij de Waffen-SS zouden hebben gediend en vermeende NSB-leden.
De Raad van State wil dat de wet expliciet beperkt wanneer openstelling is toegestaan en verwijst daarbij naar de voorbeelden uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG): oorlog, genocide en misdrijven tegen de menselijkheid, waaronder de Holocaust. Bij elk verzoek om openbaarheid moet volgens de raad bovendien de persoonlijke levenssfeer van betrokkenen worden meegewogen.
De publicatie riep eerder kritiek op en leidde tot een waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Als reactie zijn er praktische beschermingsmaatregelen genomen: websitebezoekers kunnen documenten signaleren die mogelijk niet getoond mogen worden (zoals foto’s met portretrecht of persoonlijke brieven). De minister nam niet alle aanbevelingen van de AP over; zo weigert hij zoekgedrag van bezoekers te monitoren, omdat hij dat zelf als een inbreuk op privacy ziet.
Het advies van de Raad van State is niet bindend. Het is nog onduidelijk of en hoe de regering de voorgestelde aanpassingen in de wet zal verwerken. De discussie illustreert de spanning tussen het recht op historische openbaarheid en de bescherming van persoonsgegevens van (mogelijk nog levende) betrokkenen.