Ruttes 'daddy-moment' met Trump: een psychologische dans van onderdanigheid

In dit artikel:

Tijdens de NAVO-top in Den Haag veroorzaakte premier Mark Rutte internationale opschudding door de Amerikaanse president Donald Trump informeel 'daddy' te noemen. Gedragsdeskundige Esther van Fenema analyseert dit moment in de podcast De X! Factor als een duidelijk voorbeeld van machtsdynamiek waarbij Rutte bewust een onderdanige en vleierige rol aanneemt om Trump te behagen. Ze stelt dat deze strategie van onderwerping doelbewust is ingezet om de dominante positie van Trump te bevestigen, ongeacht of de vleierij oprecht is.

Van Fenema vergelijkt dit gedrag met dierenrijkse patronen van onderdanigheid aan een dominante leider en legt uit dat Trump bijzonder gevoelig is voor complimenten en lof, zelfs wanneer die gespeeld zijn. Critici, zoals de Belgische premier Bart De Wever, ervoeren het gebruik van de term ‘daddy’ als pijnlijk en ongepast. Volgens Van Fenema is het voor Trump wezenlijk dat hij wordt geprezen, omdat dit zijn machtsgevoel versterkt, terwijl kritiek hem impulsief en onvoorspelbaar kan maken, met mogelijk negatieve gevolgen voor internationale betrekkingen.

Rutte’s aanpak wordt opgevat als een calculerende opoffering van eigen trots en waardigheid, met het oog op het behoud van stabiliteit binnen de NAVO en het veiligstellen van politieke belangen. Ton F. van Dijk plaatst dit in het kader van Machiavelliaanse politiek: het doel heiligt de middelen, zelfs als dat betekent dat Rutte zichzelf vernederd. Zo toont Rutte volgens Van Fenema hoe hij zijn persoonlijke zelfbeeld ondergeschikt maakt aan zijn verantwoordelijkheid als staatsleider in complexe machtsverhoudingen.