Russische drones verhogen druk op laatste Oekraïense bolwerken in Donbas: "Helft van doden door drones"
In dit artikel:
Het Russische offensief legt steeds meer druk op de laatste Oekraïense bolwerken in de Donbas: Kramatorsk en Slovjansk. Beide steden vormen de kern van de verdediging van provincie Donetsk — die nu nog voor ongeveer 20 procent door Oekraïne wordt beheerst — maar worden bijna dagelijks bestookt met steeds preciezere drones en zware zweefbommen. Loegansk daarentegen is vrijwel geheel onder Russische controle, waardoor Kramatorsk en Slovjansk als laatste versterkte uitvalsbases fungeren voor soldaten, vluchtelingen en hulpverleners.
Voor het eerst drong een Russische FPV-drone tot in het centrum van Kramatorsk door. Deze kleine, door een camera bestuurde drone werd via een glasvezelkabel aangestuurd door een operator op 20 kilometer afstand en viel een geparkeerde militaire pick-up aan. Omdat de besturing via fysieke kabels loopt, zijn zulke toestellen immuun voor elektronische verstoring met jammers, wat ze bijzonder effectief maakt bij gerichte aanvallen. Daarnaast zetten de Russen ook grootschalig in op Iraanse Shahed-drones en zware bommen, die het stadscentrum van Kramatorsk op meerdere plekken troffen.
Op de aanvoerroutes naar Slovjansk en Kramatorsk zijn maatregelen zichtbaar maar vaak ontoereikend. Wegen zijn afgedekt met anti-dronenetten, langsroutes liggen bezaaid met verongelukte voertuigen en militaire wagens zijn voorzien van metalen kooien om een directe inslag deels op te vangen. Handgeschreven waarschuwingen en politieposten zorgen voor constante wijzigingen in verkeersroutes; enkele wegen worden gesloten vanwege waargenomen vluchtige drone-activiteit. Militairen en journalisten beschrijven een sfeer van verwarring en gespannen alertheid, en reizigers worden weggezonden op bevel als er drones zijn gesignaleerd.
De menselijke tol is groot en zichtbaar in mortuaria rond de frontlinie. Op één locatie lagen ongeveer vijftien lichamen; een medewerker meldde dat de helft van de doden van de nacht ervoor door FPV-drones omkwam — een omslag ten opzichte van eerder, toen artillerie de meeste slachtoffers maakte. Veel gesneuvelden zijn zeer jong: sommigen geboren in 2000, en er wordt zelfs melding gemaakt van een paar die uit 2006 stammen. Mortuariumwerkers zoals Sergey en Oleksander proberen nabestaanden te bellen, administratieve zaken af te handelen en kleinschalige steunacties voor kinderen van gevallen soldaten te organiseren. Op een bestelwagen staat met zwarte verf "Evacuatie 200", de oude Sovjetcode voor doden; "300" wordt gebruikt voor gewonden.
Voor burgers zoals Svetlana en haar moeder Ludmila is de situatie schrijnend. Zij wonen nabij het meer van Slovjansk, een plek die vroeger ontspanning bood, maar nu vrijwel verlaten is. "We hopen op het beste", zegt Svetlana, maar ze erkent dat ze zich voorbereiden op vertrek naar familie in het westen als de dreiging toeneemt. Duizenden mensen waren al naar deze steden gevlucht vanuit eerder bezette gebieden; nu overwegen zelfs levenslange bewoners om te vertrekken.
Kramatorsk en Slovjansk bleken al eerder in 2014 kwetsbaar toen Russische separatisten ze kortstondig bezetten, maar daarna zijn ze omgevormd tot versterkte vestingen met meerdere verdedigingslinies. Hoe lang ze de toenemende druk nog kunnen weerstaan, is onduidelijk. Voorlopig blijven ze op de been en vervullen ze een cruciale rol als logistieke en humanitaire harten van de Oekraïense verdediging in een Donbas die gestaag in Russische handen lijkt weg te zakken.