'Russisch spionageschip' vaart kriskras door Europa en meerde aan in Rotterdam, Dordrecht en Moerdijk

In dit artikel:

In Kiel namen Duitse specialisten vorige week zondag een 74 meter lange vrachtvaarder, de Scanlark, onder de loep nadat opsporingsdiensten het schip al maanden volgden. Rond vier uur ’s middags bestormden zo’n veertig agenten het schip; duikers controleerden de romp, de kade werd afgezet en bewakingscamera’s op de wal afgedekt. Aan boord troffen ze vijf Russischtalige mannen en apparatuur die niet thuishoort op een gewoon vrachtschip: 360-graden camera’s, extra GPS-antennes en navigatiesystemen zijn in beslag genomen.

Volgens Duitse media fungeerde de Scanlark mogelijk als varende basis voor drone-operaties. Eind augustus zou van het dek een drone zijn opgestegen die over de marinebasis in Kiel en een Duits fregat vloog; het Openbaar Ministerie onderzoekt of daarmee ook marineschepen van andere landen zijn gefilmd en of er sprake was van spionage met mogelijk saboterend oogmerk. Opvallend was dat het schip herhaaldelijk van koers afweek.

De Scanlark vaart onder de vlag van Saint Vincent en de Grenadines en wordt geëxploiteerd door een Estse rederij. De zaak raakt Nederland omdat het schip tussen 2 en 5 september in Rotterdam (Waalhaven en Botlek) lag; het havenbedrijf meldt geen verdachte bewegingen te hebben waargenomen. Scheepsgegevens laten bovendien zien dat de Scanlark regelmatig in Nederlandse wateren is geweest.

De Duitse politie hield geen arrestaties en nam het schip niet definitief in beslag; formeel mag het Duitsland verlaten. Omdat tijdens de doorzoeking deuren zijn geforceerd en cruciale navigatieapparatuur is weggenomen, is het schip voorlopig echter niet zeewaardig en mag het pas vertrekken na vervanging van apparatuur en veiligheidsinspecties. De Duitse autoriteiten hebben na de actie nog geen contact opgenomen met Nederlandse collega’s.

Extra context: schepen onder zogenoemde vlaggen van kleine staten worden soms gebruikt om eigendom en herkomst te verhullen, iets wat in spionageonderzoeken regelmatig opvalt.