Ruslanddeskundige Hans van Koningsbrugge: 'Als dit vredesplan doorgaat dan is het Amerikaanse-Europese partnerschap ten einde'

In dit artikel:

Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische geschiedenis en politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, bespreekt in zijn zaterdagse commentaar (afl. 220) een recent voorgesteld vredesplan voor Oekraïne van 28 punten. Het plan ontstond na overleg tussen de New Yorkse vastgoedmiljonair-gezant Witkoff en de Russisch-Amerikaans gevormde gezant Dmitriëv; niet alle details zijn openbaar gemaakt. Volgens Van Koningsbrugge bevat het voorstel louter Russische eisen: overdracht (maar formeel geen erkenning) van de Donbas aan Rusland in ruil voor een soort „lease”-betaling, een krimp van het Oekraïense leger met circa 40%, afstand van langeafstandswapens die Russische steden kunnen bereiken en opgave van het NAVO-streven. Daarnaast staan herstel van de Russisch-Orthodoxe kerk in Oekraïne en een officiële status voor de Russische taal op de lijst.

De hoogleraar stelt dat het plan Oekraïne kwetsbaarder maakt (bijvoorbeeld voor de verdediging van Charkiv) en daarom voor president Zelensky onacceptabel is. Omdat Oekraïne en Europese partners niet bij de totstandkoming betrokken waren, noemt hij het een politieke proefballon die niet zal werken en ziet hij er een bewijs in dat Donald Trump als een pro-Russische factor optreedt. Als de VS zo’n overeenkomst toch zouden doordrukken, waarschuwt Van Koningsbrugge voor een breuk in het trans-Atlantische vertrouwen met verstrekkende gevolgen voor het westerse bondgenootschap.