Rusland wil met Trumps vredesplan het onderste uit de kan halen
In dit artikel:
Sinds eind vorige week is er een opeenstapeling van diplomatiek verkeer gericht op een mogelijke doorbraak om het bijna vier jaar durende bloedvergieten in Oekraïne te beëindigen. Europese landen uit de zogeheten "coalition of the willing" reageerden op voorgestelde oplossingen, en in Abu Dhabi overlegden Amerikaanse, Russische en Oekraïense delegaties achter gesloten deuren — oorspronkelijk gepland als gesprekken tussen veiligheidsdiensten over ruil van gevangenen, maar met bredere onderwerpen in aanwezigheid van de Amerikaanse defensiestaatssecretaris Dan Driscoll.
Moskou houdt zich stil over de exacte inhoud van de besprekingen. Een bezoek van de Amerikaanse gezant Steve Witkoff aan Moskou volgende week, inclusief een ontmoeting met Poetin, moet uitloten wat de echte Russische bereidheid is. Bloomberg publiceerde gelekte telefoontjes waaruit blijkt dat delen van het oorspronkelijke 28-puntenplan van voormalig president Trump deels uit Russische kringen zouden stammen; Kremlin-adviseur Joeri Oesjakov zou hebben aangegeven dat de definitieve tekst in overleg met Moskou tot stand kwam.
De kern van het Russische eisenpakket blijft onverminderd: volledige Russische controle over de Donbas (dus Oekraïense terugtrekking uit dat gebied), uitsluiting van Oekraïne van NAVO-lidmaatschap en een sterk ingeperkt Oekraïens leger. Ook de ideeën van "demilitarisering" en "denazificatie" — termen die Poetin vanaf het begin van de invasie gebruikte — blijven voor het Kremlin leidend. Vorige week bezocht Poetin een Russisch commandocentrum en herhaalde dat Rusland zijn doelen zal bereiken, al erkende hij dat dat misschien niet snel gaat.
Tegelijkertijd presenteert Moskou zich als bereid tot gesprekken, maar ziet het Oekraïne als de partij die mosterd moet verkopen. Dat impliceert dat Rusland op de voorwaarden blijft hameren en, indien onderhandelingen geen gewenste concessies opleveren, de strijd en bombardementen zullen doorgaan. Toch spelen ook Russische strategische en economische overwegingen een rol: de trage militaire vooruitgang, grote verliezen en de verwachting van een lagere olieprijs maken het op lange termijn moeilijker voor Rusland om de oorlogsinspanningen vol te houden, waardoor onderhandelingen voor Moscow ook aantrekkelijk kunnen zijn.
Kortom: er is op diplomatieke schaal activiteit en voorzichtig optimisme over een mogelijke onderhandelingsruimte, maar essentiële meningsverschillen over territorium, veiligheid en politieke toekomst van Oekraïne blijven groot, en Moskou lijkt niet bereid wezenlijke concessies te doen zonder substantiële garanties.