Rusland test kruisraket met 20.000 kilometer bereik: „Uniek iets dat verder niemand ter wereld heeft"
In dit artikel:
Russische president Vladimir Poetin presenteerde zondag de 9M730 Boerevestnik (door de NAVO SSC‑X‑9 “Skyfall” genoemd), een door een kernreactor aangedreven kruisraket die volgens Moskou extreem ver kan vliegen en moeilijk te onderscheppen zou zijn. Rusland meldt dat recente proeven succesvol waren; legerleider Valeri Gerasimov zei dat de raket in één test in vijftien uur 14.000 km aflegde, en sommige schattingen (o.a. IISS) noemen een bereik tot circa 20.000 km. Poetin benadrukte dat de Stormvogel “onoverwinnelijk” zou zijn en ook een kernkop kan dragen; de lage kruishoogte (naar verluidt 50–100 meter) zou radarwaarneming bemoeilijken.
De kernmotor maakt langere vluchten mogelijk omdat de raket niet afhankelijk is van conventionele brandstofvoorraden. Dat betekent theoretisch dat zelfs doelen in de Verenigde Staten binnen bereik vallen. De ontwikkeling van het wapen loopt sinds 2018 en in 2019 leidde een experiment tot een explosie bij de Witte Zee waarbij meerdere nucleaire specialisten omkwamen, wat de gevaren van dit type aandrijving illustreert.
Experts tonen zich echter terughoudend over de claims. Er zouden slechts enkele geslaagde tests zijn, en het wapen vliegt niet supersonisch, waardoor moderne straaljagers en luchtverdediging volgens analisten kansen hebben om het te volgen en te onderscheppen. Analist Patrick Bolder wees erop dat een subsonische raket door een straaljager kan worden bijgehouden; Hans Kristensen (Federation of American Scientists) benadrukte dat hoe langer een raket in de lucht blijft, hoe meer tijd tegenstanders hebben om hem te detecteren en te onderscheppen. Ook is een onbeperkt bereik onwaarschijnlijk; dergelijke beweringen worden door velen als overdreven beschouwd.
De timing van de bekendmaking lijkt deels politiek gemotiveerd: het past in de breuklijn tussen Moskou en Washington en kan Rusland gebruikt hebben om steun voor Oekraïne te ondermijnen of afschrikking richting de VS te versterken, zeker nu in Washington gediscussieerd werd over (niet‑geleverde) Tomahawk‑raketten aan Oekraïne. Amerikaanse reactie bleef relatief afgemeten: president Donald Trump noemde de test “niet gepast” en riep Poetin op te focussen op beëindiging van het conflict.
Praktische inzet van de Boerevestnik is onwaarschijnlijk vanwege de enorme risico’s van een kernbepande raketvoering en de consequenties van nucleaire escalatie; dat beperkt de kans dat Rusland het wapen daadwerkelijk zal inzetten, ook al functioneert het technisch deels zoals aangekondigd.