Rotterdammer Gerard Cox nam geen blad voor de mond en had daarmee veel succes
In dit artikel:
Cabaretier, acteur en zanger Gerard Cox is op 85‑jarige leeftijd overleden. Geboren op 6 maart 1940 in Rotterdam‑Zuid, werd hij vooral bekend als veelzijdig entertainer die zowel schokken kon veroorzaken als het brede publiek wist te raken.
Cox begon zijn loopbaan in de jaren zestig en maakte naam in het maatschappijkritische Lurelei‑cabaret. Zijn vroege repertoire bevatte liedjes die controverse oproepen: een nummer over koningin Juliana leidde tot een proces‑verbaal wegens vermeende belediging van het staatshoofd, en een ander nummer bracht de VPRO ertoe een uitzending te schrappen. In die periode vormde hij met Frans Halsema en Adèle Bloemendaal een succesvol cabarettrio.
Commercieel scoorde Cox hoog met bewerkingen van buitenlandse hits: in 1972 met het nostalgische 1948 (Toen was geluk heel gewoon) en in 1973 met ’t Is weer voorbij die mooie zomer, dat wekenlang de hitlijsten aanvoerde. Die grote populariteit bracht hem echter ook kritiek uit artistieke kringen; collega’s noemden hem een commerciële 'zakkenvuller'. Cox vertelde later dat die veroordeling hem destijds pijn deed, maar dat hij er later met zelfspot op terugkeek.
Zijn grootste publiekssucces op televisie was de serie Toen was geluk heel gewoon (1994–2009), waarin hij de Rotterdamse buschauffeur Jaap Kooiman speelde: een nors, op verandering afkerig mannetje dat sterk aansloot bij Cox’ eigen Rotterdamse imago. De rol maakte hem decennialang herkenbaar bij het brede publiek. In de jaren negentig was hij daarnaast vaak te zien in de populaire Duyvis‑reclames.
Privé trouwde hij in 1977 met actrice Joke Bruijs; zij bleven ook na hun latere scheiding vaak professioneel verbonden. Cox bleef zijn Rotterdamse achtergrond en nuchtere werkhouding uitdragen, wat hem soms kritiek opleverde vanwege opmerkingen over veranderingen in de stad en de samenstelling van buurten. Hoewel sommigen hem in de politieke hoek van de PVV plaatsten, benadrukte hij dat hij zichzelf niet met die partij identificeerde en zei hij vaak links te hebben gestemd.
Na een lange carrière kondigde Cox in 2021 zijn vertrek uit het theater aan; hij bleef af en toe op televisie verschijnen en speelde in 2022 de hoofdrol in de film Casa Coco. Op zijn 85ste werd hij nog geëerd met een jubileumvoorstelling. Later dat jaar maakte hij bekend dat hij uitgezaaide slokdarmkanker had en koos hij ervoor geen zware behandelingen te ondergaan.
Cox laat een veelzijdig oeuvre na: van schurende cabaretnummers en hitliedjes tot een geliefde tv‑figuur die veel Nederlanders nostalgisch stemmen boven allengs veranderende tijden. Zijn overlijden sluit een carrière die zowel controverse als warme herkenning heeft opgeleverd.