Ronald Plasterk onthult schokkend schandaal: 'Goede doelen' in Brussel zijn commerciële lobbyclubs die kritiek smoren
In dit artikel:
Oud-minister Ronald Plasterk beschrijft in een column in De Telegraaf wat hij noemt een systematische en ondemocratische invloedssfeer van door de EU gefinancierde ngo’s in Brussel. Volgens Plasterk ontvangen deze organisaties miljarden van Europese subsidies en gebruiken ze die middelen niet alleen voor goede doelen, maar expliciet om beleid te beïnvloeden: ze lobbyen bij directoraten zoals Landbouw, schrijven mee aan verkiezingsprogramma’s en drijven amendementen via tussenpersonen in het Europees Parlement. Plasterk stelt dat zulke activiteiten feitelijk contractueel zijn vastgelegd in subsidieafspraken, en dat de ontvangers worden betaald met belastinggeld van de lidstaten.
Een centraal probleem is volgens hem de geslotenheid rond die contracten. Wanneer parlementariërs om inzage vragen, beroepen ngo’s zich op het beschermen van hun "commerciële belangen" om openbaarmaking te weigeren — een manoeuvre die Plasterk als schokkend en onverenigbaar met publieke verantwoording bestempelt. Die geheimhouding zou het voor volksvertegenwoordigers onmogelijk maken om na te gaan in hoeverre publieke gelden worden ingezet voor politieke beïnvloeding.
Plasterk richt ook harde kritiek op de Nederlandse media. Hij betoogt dat kranten en de publieke omroep belangrijke verhalen over deze praktijken ontoegankelijk maken omdat ze bang zijn het politieke spel rondom Geert Wilders en het rechtse spectrum te bevoordelen. Dat zou ertoe leiden dat mogelijke schandalen of machtsmisbruik in Brussel buiten beeld blijven.
Als concreet voorbeeld haalt Plasterk een zaak aan rond Europarlementariërs Dirk Gotink (NSC) en Bert Jan Ruissen (SGP), die vragen stelden over de geldstromen en geheimhouding. Een van de betrokken ngo’s, Transparency International, zou daarop een brief hebben gestuurd naar het Nederlandse partijbestuur van NSC met het verzoek Gotink van het onderwerp te halen — volgens Plasterk een poging tot politieke intimidatie door een gesubsidieerde organisatie. NSC zou daar niet aan hebben toegegeven; de kwestie illustreert volgens Plasterk hoe groot de invloed en de middelen van zulke ngo’s zijn.
De onderliggende inzet is volgens de columnist groot: veel van de gelobbyde thema’s hebben betrekking op de klimaatagenda en de Green Deal, projecten waarvoor juist veel gesubsidieerde campagnes zouden zijn gevoerd. Als dat draagvlak en “wetenschappelijke consensus” grotendeels zijn gefinancierd, vervalt volgens Plasterk de legitimiteit van het beleid en wordt de publieke discussie gemanipuleerd.
De column omvat ook oproepen en donatieverzoeken van de publicerende site, die benadrukt dat zij wél willen onderzoeken en blijven publiceren over deze zaken. Plasterk sluit met de oproep dat de Nederlandse journalistiek haar controlefunctie moet hervinden en de sluier rond Brusselse geldstromen moet oplichten, omdat transparantie essentieel is voor democratische besluitvorming.
Context: de discussie raakt bekende knelpunten rond EU-subsidies, belangenvertegenwoordiging en transparantie. Kritici van de EU-financiering van ngo’s wijzen al langer op mogelijke belangenvermenging; voorstanders benadrukken dat ngo’s vaak essentiële maatschappelijke taken vervullen en dat subsidievoorwaarden uiteenlopen. Plasterks betoog vraagt vooral om meer openheid en parlementair toezicht op hoe Europese subsidies worden besteed en op welke wijze ontvangers politiek opereren.