Rob Jetten: globalist in nationalistische klederdracht?
In dit artikel:
Rob Jetten trad na de verkiezingen als zegevierende D66-leider op een podium vol Nederlandse vlaggen en gejuich naar voren, bedankte kiezers en zette zich meteen in de “premierstand” met de woorden: “Ik ga aan de slag voor alle Nederlanders”. Zijn campagne had een verzorgde, Amerikaans aandoende uitstraling — deels geïnspireerd door het optimismeslogan van Obama-achtige stijl; D66 hanteerde “Het kan wél”.
Jetten (38) heeft een korte periode in het gewone bedrijfsleven: na studie Bestuurskunde werkte hij van 2011–2017 bij ProRail. Verder is zijn loopbaan vrijwel volledig politiek. Hij was actief bij de Jonge Democraten, gemeenteraadslid in Nijmegen, sinds 2017 Tweede Kamerlid, vanaf 2018 D66-fractievoorzitter en in kabinet Rutte IV minister voor Klimaat en Energie (en kort vicepremier). Als minister gaf hij grote bedragen vrij voor de energietransitie — in de tekst wordt genoemd dat hij €28 miljard uitgaf, waarvan het directe effect op de mondiale temperatuur volgens zijn eigen berekeningen verwaarloosbaar zou zijn.
Jetten profileert zich sterk internationaal: hij werkte mee aan de Klimaatwet, pleitte voor verankering van het EU-lidmaatschap in de Grondwet (een wetsvoorstel dat in 2021 strandde) en noemt Europese integratie een “majestueus idee”. In 2024 sprak hij zich uit vóór een Europees leger en een Europese minister van Defensie en steunt hij de Nederlandse steun aan Oekraïne. Opvallend is zijn lidmaatschap van de Trilateral Commission — een transnationaal netwerk opgericht door David Rockefeller — waar hij zichzelf zag als iemand die andere jonge Europeanen ontmoet om de wereld te verbeteren.
Die internationale oriëntatie staat in contrast met de nadruk op nationale symbolen tijdens de campagne en met retoriek richting het migratiedebat; Jetten hanteerde onderwerpformuleringen als “grip op migratie krijgen” om kiezers aan te spreken. Ook beloften zoals het bouwen van tien nieuwe steden trokken vooral jonge kiezers aan, maar worden snel gedownplayed: oud-minister Roger van Boxtel bestempelde die ambitie als een “metafoor”. Korte tijd na de verkiezingen riep Jetten op de campagneretoriek los te laten en met anderen een nieuw verhaal voor Nederland te bouwen — waarmee de vraag of en hoe zijn grote beloftes concreet worden ingevuld open blijft.