Rewilding de Doggersbank: poging voor nieuwe riffen in kraamkamer Noordzee
In dit artikel:
Op de ondiepe zandbank Doggersbank — ruim 200 km uit de Nederlandse kust en ongeveer zo groot als België — ligt een van de rijkste zeesystemen van de Noordzee. Het gebied, dat zich uitstrekt over Britse, Nederlandse, Duitse en Deense wateren, fungeert als kraamkamer en foerageergebied voor talloze soorten: haaien, roggen, haringen, kabeljauw, dwergvinvissen, bruinvissen, grijze zeehonden en zeevogels zoals jan-van-gent en papegaaiduiker. Ondanks dat delen al formeel beschermd zijn, staat de Doggersbank onder groeiende druk door industriële visserij, energiewinning en drukke scheepvaartroutes, waardoor het ecosysteem sterk is aangetast.
Om dat te keren is dit voorjaar het Rewilding Dogger Bank Seascape Programme gestart, een internationale coalitie onder leiding van Stichting Doggerland. Partners zijn onder meer de Atlantic Technological University (Ierland), Blue Marine Foundation (VK), BUND (Duitsland), WWF (Denemarken), ARK Rewilding en de Ambassade van de Noordzee (Nederland). Het project krijgt financiering van het Endangered Landscapes & Seascapes Programme en andere fondsen en richt zich de komende jaren op effectieve bescherming en grootschalige herstelmaatregelen.
Kernactiviteiten omvatten herstel van rifstructuren en het terugbrengen van verdwenen soorten. ARK Rewilding onderzoekt de herintroductie van paardenmossels (Modiolus modiolus), oorspronkelijk thuis op de Doggersbank en in staat langdurige riffen te vormen. Paardenmossels kunnen tot zo’n 50–70 jaar oud worden, veel langer dan gewone mossels, en fungeren als rifbouwers: ze bieden voedsel en schuilplaatsen voor allerlei soorten, filteren water, stabiliseren de zeebodem en slaan zo ook koolstof vast. Zulke rifsystemen zouden zowel biodiversiteit als veerkracht van het ecosysteem kunnen vergroten — en bovendien een bijdrage leveren aan klimaatmitigatie.
Naast natuurherstel wil de coalitie de positie van de Doggersbank in het publieke, politieke en juridische domein versterken. De Ambassade van de Noordzee ontwikkelt daartoe de ‘School of Dogger Bank’: een onderzoeks- en verbeeldingsprogramma dat verhalen, kunst, wetenschappelijke projecten en maatschappelijke betrokkenheid samenbrengt. Met partners zoals Museum Panorama Mesdag wil de School de Doggersbank tastbaarder maken voor burgers en besluitvormers en het democratisch debat over de Noordzee nieuw leven inblazen.
De initiatiefnemers benadrukken dat herstelwerk langdurig en experimenteel is: rewilding geeft natuur ruimte om zich op onvoorspelbare manieren te ontwikkelen. Toch zien zij het programma als een unieke kans om verdwenen soorten terug te brengen, leefgebieden te herstellen en de Doggersbank weer te laten functioneren als het ecologische hart van de Noordzee.