Restauratie van stadswallen in Zaltbommel is klaar: 'Hoe kun je dit nou niet mooi vinden?'
In dit artikel:
De rijksmonumentale stadswallen van Zaltbommel zijn na een zeven jaar durende restauratie hersteld in de staat van het vroeg‑19e‑eeuwse parkontwerp en weer publiek toegankelijk. De ingreep, die circa 2,5 miljoen euro kostte, moest een verwaarloosd, maar verrassend compleet verdedigingswerk terugbrengen in de sfeer die François de Virieu in 1834 aanlegde. Landschapsarchitect Jan‑Willem Bosch en lokaal historicus Roland Gieles speelden een sleutelrol: Bosch benadrukte de uitzonderlijke volledigheid van de vestingwerken en Gieles vond het oorspronkelijke beplantingsplan, waardoor herstel tot in detail mogelijk werd.
Financiering kwam deels uit de gemeentekas (7,5 ton), aangevuld met 300.000 euro van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en 1,5 miljoen van provincie Gelderland. Met dat geld is er gekapt, gesnoeid en geruimd, maar ook opnieuw geplant: de oorspronkelijke lagen beplanting — van bodembedekkers en struiken tot de grote bomen — zijn teruggebracht. Wandelpaden en zichtlijnen richting de binnenstad en de gracht zijn hersteld, de binnengracht is verdiept en waterpartijen op vier van de acht bastions opnieuw aangelegd.
De stadswallen, een middeleeuwse verdedigingsgordel rond de oude binnenstad die tegenwoordig dienstdoet als park en groene long, bieden nu weer frisse, schaduwrijke plekken waar het duidelijk koeler is dan in de winkelstraten. Wethouder Gijs van Leeuwen, betrokken sinds het begin van de werkzaamheden, benadrukt dat het park bedoeld is om gebruikt te worden: scholen komen er voor buitenlessen en inwoners worden uitgenodigd het terrein te onderhouden. Het kappen van bomen liep gevoelig, maar de gemeente hield bewoners vanaf het begin betrokken via een maandelijkse nieuwsbrief, waarmee ook praktische afspraken over gebruik (bijvoorbeeld hondenpoep) werden afgestemd.
De officiële afronding met genodigden staat gepland op vrijdag 19 september; die dag verschijnt ook het boek Een mensenpark van Gerrit Groeneveld over de wallen. Volgens betrokkenen is de voltooiing geen eindpunt maar juist een nieuw begin: de restauratie heeft de historische waarde en gebruiksmogelijkheden van de stadswallen hersteld, en roept Zaltbommelnaren op dit bijzondere, nationaal erfgoed te blijven koesteren en benutten.