Renske Leijten legt keihard de vinger op de zere plek: "Jeugdzorg wordt betaald om kinderen uit huis te houden"
In dit artikel:
Voormalig SP-Kamerlid Renske Leijten verzette zich gisteravond bij het tv-programma Vandaag Inside scherp tegen de manier waarop de Nederlandse jeugdzorg volgens haar is ingericht. Ze stelde dat financiële belangen en bureaucratische regels zwaarder wegen dan het welzijn van kinderen en hun ouders, en noemde expliciet dat “jeugdzorg wordt betaald voor het uit huis houden van kinderen.” Volgens Leijten krijgen instellingen en bestuurders meer financiële prikkels om plaatsingen voort te zetten dan om gezinnen te herstellen; een terugplaatsing zou volgens haar direct ten koste gaan van inkomsten, wat werknemers en besluitvormers zou tegenwerken: “Dan zegt jouw bestuurder: niet doen, want dan hebben we minder geld.”
Leijten, die eerder leidend was in de Kamer bij de bestrijding van de toeslagenaffaire, presenteerde haar kritiek als een systemische aanklacht: het probleem zit niet bij individuele medewerkers, maar in een stelsel dat beloningen koppelt aan langdurige uithuisplaatsingen. Dat leidt volgens haar tot schrijnende gevolgen: ouders worden door fouten, wantrouwen en machtsmisbruik hun kinderen ontnomen; kinderen groeien op in instellingen terwijl kansen op hereniging blijven uit; en professionals raken gedemotiveerd doordat hun werk wordt omgevormd tot het vullen van budgetten en rapporten in plaats van het herstel van gezinnen.
Ze benadrukte ook de politieke lijdelijkheid: elk nieuw schandaal levert wel een rapport, debat of beleidsplan op, maar de kernstructuur blijft onaangeroerd. Leijten voorspelt dat de verontwaardiging snel zal wegzakken als er niet aan de fundamentele prikkels wordt gewerkt — “over twee weken is dit weer vergeten,” aldus haar waarschuwing tijdens het programma. Haar pleidooi is duidelijk: geen nieuwe commissies of papieren analyses, maar ingrijpende hervormingen die financiële sturing loskoppelen van het vasthouden van uithuisplaatsingen en die vertrouwen en gezinsherstel vooropstellen.
De oproep van Leijten raakt aan bredere maatschappelijke zorgen over hoe publieke dienstverlening omgaat met kwetsbare burgers: wanneer systemen worden ontworpen rond cijfers en budgetten in plaats van mensen, ontstaan botsingen tussen professionaliteit en institutionele logica. Voorstanders van verandering zullen moeten aantonen hoe financiering, toezicht en opdrachtverlening anders kunnen worden ingericht zodat het belang van het kind en het gezin leidend is.
Leijten gaf met haar woorden een urgent signaal: zolang de geldstromen en bestuurlijke prikkels niet worden herzien, blijven volgens haar onnodige scheidingen tussen ouders en kinderen plaatsvinden en blijft het morele kompas van de jeugdzorg zoek.