René kreeg asbestkanker na jarenlang uitkloppen stoffige overall van zijn vader

In dit artikel:

Het Openbaar Ministerie gaat strafrechtelijk optreden tegen bouwmaterialenbedrijf Eternit uit Goor (Twente). Het bedrijf wordt vervolgd voor doodslag en dood door schuld: het OM stelt dat Eternit “willens en wetens” mensen heeft blootgesteld aan asbest, waardoor ten minste drie personen ziek werden. De zaak kwam deze zomer formeel in beeld nadat asbestslachtoffers aangifte deden en jarenlang onderzoek tot vervolging leidde.

Onderzoeksjournalist Joop Bouma heeft de geschiedenis van het bedrijf beschreven in De Zwijgfabriek, waarin hij ook slachtoffers en nabestaanden aan het woord laat. Bouma toont aan dat Eternit ondanks wetenschappelijke waarschuwingen uit de jaren vijftig bleef lobbyen voor asbestgebruik; asbest bleef het hoofdproduct tot het in 1993 uiteindelijk verboden werd. Volgens Bouma handelt het bedrijf doelbewust en bagatelliseert het de risico’s — een patroon dat hij vergelijkt met moderne milieuconflicten zoals PFAS en de problemen rond Tata Steel.

Slachtoffers en familieleden schetsen de menselijke tol: sinds de jaren zeventig zijn naar schatting zeker 150 medewerkers en omwonenden overleden aan asbestziekten. Irma de Vries verloor zowel haar man René (overleden in 2020, 63) als eerder haar schoonvader — allebei blootgesteld via werk of besmette werkkleding. René legde drie weken voor zijn dood nog een getuigenverklaring af. Oud-werknemer Tonny ter Woerds vertelt dat hij aanvankelijk niet wist dat asbest kankerverwekkend was; wie dat aan de orde stelde, werd vaak als lastig ervaren of bedreigd met ontslag. Ter Woerds zegt een document uit 1956 in handen te hebben gehad dat waarschuwde voor asbestgevaar.

Het OM-hoofdstuk kan volgens Bouma mogelijk een precedent scheppen voor strengere bedrijfsaansprakelijkheid: producenten hebben een eigen verantwoordelijkheid tegenover werknemers en omwonenden. Voor nabestaanden als Irma geeft de aanklacht en het boek vooral erkenning en het gevoel dat het verhaal bewaard blijft voor volgende generaties.