Regerend radicaal-rechts wordt steeds effectiever in het slopen - vooral van tegenspraak en tegenmacht
In dit artikel:
Deze zomer waren in Nederlandse steden posters van Oxfam Novib met het portret van voormalig demissionair minister Caspar Veldkamp (NSC) en de vraag naar zijn geweten veelvuldig zichtbaar. De afgelopen twee weken trad Veldkamp af, maar dat leidde niet tot ingrijpende maatregelen tegen wat de auteur noemt Israëls genocidale geweld. In plaats daarvan leverde de val van het demissionaire kabinet opnieuw een politiek spektakel op en bevestigde het voor veel critici het beeld dat het kabinet niets heeft bereikt.
De auteur betwist echter dat er geen effect is geweest. Recent onderzoek van Investico toont volgens hem aan dat er in korte tijd veel is afgebroken: beleidsvelden als ontwikkelingssamenwerking werden met harde middelen uitgekleed, en op het ministerie van emancipatie circuleert een lijst met verboden termen die bedoeld zou zijn om ‘woke’-taal te weren. Zulke acties laten zich niet gemakkelijk repareren en tonen een bewuste ontmanteling van instituties en tegenmacht.
Het stuk plaatst deze ontwikkelingen in een breder patroon: na elk politiek tijdperk keert volgens de schrijver een “afreken”-regering terug die systematisch instituties verzwakt. Als voorbeelden worden de LPF na Paars, het gedoogde Rutte I na Balkenende en nu kabinet Schoof genoemd. Radicalere partijen leren van eerdere fouten en passen organisatie en strategie aan — denk aan de gebrek aan partijdemocratie binnen de PVV, contacten met Orbán en Salvini en het omkaderen van andere thema’s (zoals boerenbelangen) met een cultuurstrijd door partijen als de BBB.
Consequenceer: deze kabinetten worden effectiever in het uitschakelen van tegengas — van het wegknippen van ambtelijke expertise tot het aanvallen van universiteiten, ngo’s en anti‑racisme-coördinatoren. De waarschuwing is dat dit geen toevallige reeks mislukkingen is, maar een bewuste koerswijziging die op termijn het karakter van de parlementaire democratie kan aantasten.