Reconstructie | Hoe regen, navigatiesystemen en een afgesloten A2 Nieuwegein lamlegden
In dit artikel:
Op vrijdag 16 augustus ontstond in Nieuwegein een vrijwel ongekende verkeerschaos: automobilisten stonden urenlang vast, wijken werden onbereikbaar en hulpdiensten konden moeilijk uitrukken. De problemen begonnen na een reeks hete dagen toen het weer omsloeg en er regen viel; in combinatie met ongelukken, een afsluiting van de A2 richting zuiden (eerste in een serie weekendwerkzaamheden) en navigatiesystemen die verkeer door woonstraten leidde, werd de stad op slag onbereikbaar.
Rijkswaterstaat, aannemer Heijmans, de Veiligheidsregio Utrecht en de gemeente ontvingen vanaf de middag meldingen dat verkeersstromen Newegein niet meer konden verwerken. Rond lunchtijd waren vertragingen al 40–70 minuten; in de loop van de middag zat met name de wijk Vreeswijk volledig dicht. Bewoners raakten urenlang ingesloten, thuiszorg kon niet meer komen, een ambulance raakte klem en in lokale Facebookgroepen ontstond groeiende woede. Lokale inwoners hielpen elkaar door eten en drinken uit te delen en huizen open te stellen.
Intern gelekte chatberichten tussen betrokken instanties tonen dat sommige functionarissen de ernst aanvankelijk bagatelliseerden en zelfs suggereerden dat de chaos mensen misschien zou ontmoedigen om naar de stad te rijden. Dat leidde tot kritiek: waar inwoners en hulpbehoevenden stress en gevaar ervoeren, leken sommige reacties van buitenaf weinig empathie te tonen.
Rijkswaterstaat concludeerde later dat de combinatie van slecht weer, pech/ongevallen, onjuiste routering door navigatiesystemen en het feit dat er slechts één uitrit richting de A27 beschikbaar was, de belangrijkste oorzaken waren. Tegenstrijdig met het beeld van veel gefrustreerde bewoners bleek het merendeel van het verkeer ‘lokaal verkeer’ te zijn — mensen uit Nieuwegein en directe omgeving.
Na het verkeersinfarct werd intensief geëvalueerd: aanpassingen van verkeerslichten, inzet van verkeersregelaars en het afsluiten van rijbanen kwamen voorbij in de discussie. Tegelijk ontstond onenigheid tussen Heijmans en de gemeente over de inzet van verkeersregelaars bij een kerk; Heijmans vond die inzet onnodig en reageerde geërgerd op gemeentelijke kritiek. Bij de volgende weekendafsluiting ontstond opnieuw drukte, maar niet in dezelfde hevigheid als op 16 augustus.
Belangrijke lessen uit het incident zijn de noodzaak van betere coördinatie tussen wegbeheer, aannemers en gemeente bij geplande werken, snellere afhandeling van incidenten, en het voorkomen dat navigatiesystemen kwetsbare woonwijken onbedoeld als sluiproutes aanwijzen.