"Rebel in Hollywood": filmfestival Venetië bekroont Kim Novak (92), bekend van haar dubbelrol in 'Vertigo' 

In dit artikel:

Actrice Kim Novak (92) kreeg tijdens het Filmfestival van Venetië de Gouden Leeuw voor haar gehele carrière. De Amerikaanse icoon, bekend van haar dubbelrol als Madeleine en Judy in Alfred Hitchcocks Vertigo (1958), werd gevierd als een “geëmancipeerde ster” en een rebelse figuur in het hart van het klassieke Hollywood, aldus festivaldirecteur Alberto Barbera. Novak zelf toonde zich diep geroerd door de onderscheiding.

Novaks loopbaan piekte in de jaren vijftig en zestig: haar doorbraak kwam met Picnic (1955), waarmee ze een Golden Globe won. Ze speelde naast sterren als Frank Sinatra — met wie ze ook een korte relatie had — Kirk Douglas, Jack Lemmon en Fred Astaire, en werkte onder regisseurs als Billy Wilder. Daarna raakte ze geleidelijk uit de schijnwerpers; haar laatste filmrol dateert uit 1991. In latere jaren stond ze nog op festivals en maakte ze incidenteel televisie- en filmoptredens.

Achter de glamour zat een harsere realiteit: Novak, dochter van Tsjechische immigranten, moest als jonge actrice haar voornaam (Marilyn) opgeven en haar uiterlijk sterk aanpassen aan het studio-imago — van bleken en afslanken tot zelfs tandencorrecties. Die ervaring van gedwongen transformatie resoneerde later met haar personages in Vertigo: twee vrouwen die door buitenstaanders een ander leven worden opgelegd. Verzet tegen die controle leidde ertoe dat ze in staking ging voor betere arbeidsvoorwaarden en in 1958 een eigen productiehuis oprichtte. Uiteindelijk trok ze zich terug naar een ranch, waar ze schilderde, poëzie schreef en met paarden leefde.

Een recent onderwerp van discussie is de biopic Scandalous, die volgend jaar uitkomt en Novak’s korte relatie met de zwarte entertainer Sammy Davis Jr. als centraal thema heeft. De jonge actrice Sydney Sweeney vertolkt Novak in de film; Sweeney lag onlangs onder vuur wegens een reclamecampagne. Novak betuigt bezorgdheid dat de film vooral de seksuele kant van de relatie zal uitvergroten en zegt: “Ik denk niet dat onze relatie schandalig was.” Volgens een BBC-documentaire zette Novaks toenmalige filmbaas Davis onder druk om de relatie te beëindigen, wat de tijdsgeest en de raciale spanningen van die periode onderstreept.

Novak blijft kritisch over Hollywood: hoewel ze vooruitgang ziet in de behandeling van vrouwen, waarschuwt ze dat de industrie vaak terugvalt op fixatie op sexappeal, versterkt door sociale media en AI die onrealistische beelden verspreiden. De Gouden Leeuw erkent niet alleen haar filmwerk, maar ook haar vasthouden aan eigenheid in een systeem dat één type ster wilde creëren.