Raad van State: begroting op lange termijn niet houdbaar

In dit artikel:

De Raad van State oordeelt dat de vandaag gepresenteerde begroting van het demissionaire kabinet‑Schoof op middellange termijn niet houdbaar is. Weliswaar sluit de raming dit en volgend jaar en voldoet die aan Europese en nationale regels, maar veel kosten worden naar de toekomst doorgeschoven, waardoor toekomstige kabinetten en generaties de rekening krijgen. Volgens het adviesorgaan brengt dat het huidige niveau van collectieve voorzieningen in gevaar, temeer omdat vergrijzing en stijgende zorg‑ en AOW-uitgaven structureel meer geld zullen vragen en de economische en geopolitieke situatie onzeker blijft.

De raad waardeert dat er een eerste stap is gezet om de overheidsfinanciën te verbeteren, maar waarschuwt dat de grote keuzes nog moeten komen. Concreet is kritiek op de verlenging van de verlaging van de brandstofaccijns: automobilisten profiteren nu, maar het gat in de begroting wordt pas na 2026 volledig gedicht, met later extra lasten voor burgers. Ook het besluit om ministeries niet volledig te compenseren voor hogere prijzen krijgt een negatief oordeel; dit kan de publieke dienstverlening aantasten en valt ongelijk uit, omdat sectoren als bouw veel meer kostenstijgingen zien.

De Raad van State roept op tot langere termijnplanning voorbij de vierjarige politieke cyclus en adviseert zowel zittend als nieuw parlement terughoudendheid bij ingrijpende aanpassingen van deze begroting, omdat spontane coalities eerder extra uitgaven dan besparingen faciliteren.