Pseudodemocratie of Referendumdemocratie? Column van Ab Gietelink voor de Derde Kamer

In dit artikel:

Auteurs en blckbx-opiniemaker Ab Gietelink stelde tijdens de Derde Kamer op 18 oktober in Baarn dat de Nederlandse staatsinrichting richting een "pseudodemocratie" glijdt. Zijn kritiek: het staatshoofd is een koning, de premier is een voormalige inlichtingendienstenchef die niet door kiezers is gekozen en veel bestuurders op provinciaal en gemeentelijk niveau worden benoemd in plaats van rechtstreeks gekozen. Volgens Gietelink is het raadgevend referendum afgeschaft en ontbreekt elke referendumstructuur, terwijl veel beleid feitelijk wordt beïnvloed door Brussel en NAVO-besluiten. Hierdoor, betoogt hij, voldoet het negentiende-eeuwse parlementaire model niet meer aan de behoeften van de eenentwintigste eeuw.

Als alternatief pleit Gietelink voor een radicale omslag naar een referendumdemocratie naar Zwitsers voorbeeld, waarbij burgers vaker en directer over wetgeving en beleidskeuzes stemmen. Voorstanders noemen als voordeel grotere directe zeggenschap en democratische legitimiteit; tegenwerpingen zijn risico's van populistische besluitvorming en de complexiteit van frequente volksstemming. Gietelink gebruikte het Baarnse evenement om het debat over meer directe inspraak en grondslagen van legitimiteit in Nederland te heropenen.