Problemen stapelen zich volgens rapport op door uitblijven keuzes kabinet

In dit artikel:

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) waarschuwt in twee dinsdag gepubliceerde rapporten dat opeenvolgende kabinetten te vaak harde keuzes uitstellen, waardoor woningnood, klimaat- en stikstofproblemen zich opstapelen en de kwaliteit van water, lucht en bodem stagneert. Het instituut richt zich op meer dan tien beleidsterreinen (onder meer woningbouw, natuurherstel en landbouw) en dringt erop aan dat een nieuw kabinet een duidelijke koers kiest in plaats van verdere uitstelpolitiek.

Tussen 1990 en 2023 verbeterde de leefomgeving wel: broeikasgassen daalden bijna 35 procent, en stikstof, ammoniak en fijnstof namen respectievelijk met circa 76, 66 en 76 procent af. Maar het PBL benadrukt dat het grootste deel van die winst al voor 2010 werd geboekt; de afgelopen vijftien jaar is vooruitgang minimaal of afwezig, vooral wat betreft stikstofdepositie op kwetsbare natuur. Voor de periode 2030–2050 is een even grote vermindering van broeikasgassen nodig als tussen 1990 en 2030, maar dan in de helft van de tijd en tegen moeilijker te realiseren maatregelen.

Als voorbeeld noemt het rapport de landbouw: opties variëren van nieuwe technologieën in stallen tot minder vee rond kwetsbare natuur of een landelijke vee-inperking. Het PBL doet geen politieke keuzes voor, maar roept beleidsmakers op zíjn keuzes te maken, omdat uitstel uiteindelijk duurder wordt voor toekomstige generaties. PBL-directeur Marko Hekkert zegt dat de overheid zich vastdraait en noemt het gedrag van de overheid "als een tandeloze tijger"; volgens hem is het urgent om op korte termijn knopen door te hakken.

De kritiek sluit aan op eerdere signalen — twee jaar geleden riep het PBL al tot actie, en ook rechters hebben het kabinet meerdere keren gemaand steviger stikstofbeleid te voeren. Zonder duidelijke, tijdige beslissingen dreigen nieuwe beleidsfalen, hogere kosten en blijvende schade aan natuur en volksgezondheid.